قاسم غریبی - پژوهشکده میگوی کشور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر
اشکان اژدهاکش پور - پژوهشکده میگوی کشور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر
وحید یگانه - پژوهشکده میگوی کشور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر

تاریخ زندگی در کره زمین تاریخ تاثیر متقابل موجودات زنده با محیط خود بوده است. افزایش روزافزون جمعیت، پیشرفت صنایع بزرگ، گسیل گازهای گلخانه ای، دست کاری سطوح زمین، جنگل زدایی، بیابان زایی و غیره باعث دگرگونی هایی در سیستم اقلیمی می گردد. گرمایش زمین نام پدیده ای است که منجر به افزایش میانگین دمای سطح زمین و اقیانوس ها گردیده است. طی 50 سال گذشته، کره زمین به طور غیرطبیعی حدود 1 درجه سلسیوس گرمتر شده است. گاز دی اکسید کربن، که عمدتا از کاربرد سوخت های فسیلی ناشی می شود، به عنوان یکی از عوامل افزایش دمای زمین مطرح است. در این تحقیق دمای هوا در شهر بوشهر از سال 1348 تا 1390 و دمای فرودگاه بوشهر از سال 1986 تا 2017 مورد بررسی قرار گرفته است. محاسبه اطلاعات یاد شده میانگین دمای هوا را 24/68 درجه سانتی گراد در طی سال های 48 تا 90 نشان می دهد. با مقایسه میانگین دما در دهه 80 (25/34) با دهه 50 افزایش 1/02 درجه ای را نشان می دهد. این افزایش را می توان در مقایسه با دهه های 60 و 70 نیز به ترتیب با 0/92 و 0/63 درجه دید. با بررسی دما در ماه های گرم سال یعنی تابستان که شامل تیر، مرداد و شهریور است می توان به این نتیجه رسید که میانگین دما طی سال های 48 تا 90 به ترتیب 32/08، 33/26 و 31/59 بوده است در تابستان نیز میانگین دما 32/31 درجه بوده است. گرمترین و سردترین تابستان به ترتیب در سال 89 با 32/04 و 30/94 در سال 49 به ثبت رسیده، اما گرمترین و سردترین سال به ترتیب در سال های 77 و 50 با 26/09 و 23/35 درجه سانتی گراد بوده است. اختلاف بین حداکثر و حداقل دما در فصل تابستان و سال به 3/1 و 2/47 درجه سانتی گراد است که نشان دهنده روند افزایشی دما طی این سال ها بوده است. میانگین دما طی سال های 1986 تا 2017 عدد 25/33 درجه سانتی گراد بوده است. مقایسه دمای هوا در سال 2017 با میانگین کل سالیانه (26/48)، افزایش 1/31 درجه ای همچنین در این سال نیز گرمترین تابستان (34 درجه)، با افزایش 1/42 درجه نسبت به میانگین کل به ثبت رسیده است. در استان های جنوبی کشور خصوصا بوشهر صنعت تکثیر و پرورش میگو رشد بسیار خوبی داشته است، به طوری که در سال 1396 به تولید 13434 تن دست یافته است. یکی از چالش های مهم در این صنعت تامین اکسیژن محلول در آب است که با افزایش دما این فاکتور نیز کاهش می یابد و می تواند باعث مرگ و میر میگو در استخر گردد. از راهکارهای کاهش دما، کاهش گازهای گلخانه ای و استفاده از لوازم یک بار مصرف وافزایش فضای سبز است.

دما، گرمایش، زمین، بوشهر، میگو