امیررضا اسمعیل آخوندی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه دامغان
علی اکبر حسن نژاد - دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان
نادر تقی پور - دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان

استان سمنان از لحاظ موقعیت مناطق ساختاری – رسوبی ایران در بخش شمالی زون ایران مرکزی و بخش جنوبی زون البرز واقع می شود. این استان با توجه به عملکرد ماگماتیز، بویژه ماگماتیزم سنوزوییک، از توان کانه زایی مناسبی برخوردار است. از آنجاییکه بخشی از نوار آهن زایی زنجان – سمنان – مشهد در این استان واقع می شود، یکی از جاذبه های اکتشاف و معدنکاری در این استان، کانسارهای آهن می باشد، که از جمله می توان به کانسارهای آهن پنج کوه، تویه دروار، چالو، رباعی، لجنه، نوکه و همیرد اشاره نمود. بر اساس مطالعات قبلی گفته شده است که کانسارهای مذکور از نوع اسکارنی می باشند. هدف از انجام این مطالعه، این است که بر اساس عناصر کمیاب و نادر خاکی در توده های آذرین، سنگ میزبان و کانسنگ، رابطه زایشی این کانسارها را مورد بررسی قرار دهد. شواهد بدست آمده، حاکی از ارتباط عناصر نادر خاکی با کانسارهای آهن می باشد. همچنین الگوی رفتاری عناصر نادرخاکی وکمیاب در توده های آذرین کانسارهای مذکور، نشان می دهد که توده های آذرین کانه زا، احتمالا از منشاء مشترکی برخوردار باشند. همچنین الگوی غنی شدگی و تهی شدگی سنگ میزبان کربناته در کانسارهای مذکور تقریبا با یکدیگر مشابه می باشند. نسبت مقدار میانگین LREE/HREE در توده های آذرین و سنگ میزبان کانسارهای مذکور تقریبا مشابه بوده و این نسبت در کانسنگ های هماتیتی در حدود 11/5 و در کانسنگ های مگنتیتی 4/69 میباشد. داده های عناصر نادر خاکی و کمیاب حاصل از این بررسی، حاکی از آن است که کانسارهای آهن مورد مطالعه در استان سمنان، احتمالا با یکدیگر ارتباط منشایی دارند.

آهن،اسکارن،سمنان،عناصر نادر ناچیز خاکی،رابطه ی ژنتیکی،اکتشاف عمقی