محمد بندخت - دانشجوی کاردانی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوکان

معماری تاریخی خاص غرب کشور به عنوان یک حوزه ی مستقل از خصوصیات معماری ایرانی تا کنون چندان مورد توجه پژوهشگران این حوزه ی علمی قرار نگرفته است. همچنین درباره ی سبک های معماری به کار رفته در این منطقه که اکثرا متعلق به دوره ی قاجار و سده ی اول پهلوی در این منطقه قرار دارد توجه زیادی نشده است. زیرا پژوهشگران، معماری دوره اسلامی را در بخش هایی از ایران که با صفت ایرانی شناخته شده ترند یافته اند. بر این اساس شناخت اساسی و کلی درباره ی خصوصیات معماری دوره ی اسلامی در مساجد و گونه شناسی آن در معماری اسلامی در مساجد و به خصوص در مساجد غرب کشور شده است. و نیازمند مطالعات بیشتری است. جزییات آجری، تزیینات، عناصر کاربندی، هندسه و به خصوص گونه شناسی به کار رفته به مرحله ی شناخت و بررسی و مستند نگاری نرسیده اند. همچنین مساجد محله ای سابقه ای قابل توجیهدر ساختار شهرهای اسلامی دارند. مساجد محله ای در شهرهای ایران نیز متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی ساخته شده اند. به عنوان نمونه؛ نخستین مساجد در کوفه اولین شهر اسلامی پس از سال صد هجری رو به فزونی داشته چون هر قبیله و طایفه در آن شهر مسجد خاص خود را داشت. مساجد محله ای از جمله بناهایی هستند که تا کنون در کمتر شهرهای ایران و به خصوص شهرستان بوکان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته شده اند. این مساجد در مقیاس کوچکتر و باتوجه به نیاز در هر محله ی این منطقه ساخته شده اند. هرچند که این بناها از آرایه و سبک معماری قابل توجه ای برخوردار نیستند. اما کارکرد محله ای آنها حایز اهمیت است. بنابر این مساجد محله ای و گونه شناسی مساجد این منطقه درخور مطالعه است.همچنین در این حوزه باید توجه داشت که مساجدی وجود دارند که دارای سابقه ای کهن می باشند و باید در دو بحره ی زمانی مورد پژوهش قرار گرفته است.

مساجد محله ای، شهرستان بوکان، گونه شناسی، تبین مفهوم سبک معماری،