زهرا نوذری - گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
مهدی توکلی کازرونی - آموزشکده فنی حرفه ای سما، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

انسان نیازمند آرامش ،احساس امنیت درزندگی خصوصی خود ومحترم شمردن قلمرو خویش ازجانب دیگران است وسامان دهی محیط وی، جز ازطریق شیوه های صحیح درمشخص ساختن عرصه های خصوصی وعمومی زندگی وایجادسلسله مراتبی در زمینه های فضایی ،دسترسی و ... میسر نیست. امروزه ارتقاء سطح کیفی فضاهای سکونتگاهی بخصوص فضاهای عمومی آن ها از دغدغه های معماران است، چرا که با کاهش حضور مردم در این فضا ها به دلیل عدم توجه به نیازهای انسان و همچنین کیفیات کالبدی و بصری رو به رو هستیم. از این رو امروزه علاوه بر بعد عملکردی محیط، لزوم توجه به بار معنایی آن نیز همواره مورد تاکید است. در طراحی فضاها ی عمومی حواس بصری مهم ترین نقش را در ادراک فضا دارند، همچنین اغلب چیزهایی که توسط حس بصری دریافت می شوند به مدد خوانایی است. خوانایی فضا موجب تقویت ادراک بصری و شکل گیری تصویر ذهنی واضح و مطلوب از حضور در عرصه عمومی در ذهن ناظران فضا می شود. .هدف این تحقیق ،بررسی تاثیر مقوله قلمرو و خوانایی در مجتمع مسکونی و چگونگی اعمال روش ها در جهت افزایش حس قلمرو در مجتمع های مسکونی می باشد بدین منظور بعد از تشریح این دو مولفه به کمک پرسش نامه،تاثیرپذیری این دو عامل بر مجتمع مسکونی مورد نظربررسی شد.این آزمون در مجتمع مسکونی ستارخان شیراز انجام شده است.تحلیل های کمی با استفاده از نزم افزار spss صورت گرفته است.نتایج نشان می دهد که ایجاد حس قلمرو و خوانایی محیط در فضاهای مجتمع مسکونی، ضرورتی است که به افزایش کارایی و بهبود امنیت محیط میانجامد و برای رسیدن به این مطلوب رو شها و راه حل های گوناگونی اعمال میگردد، که عبارتند از: استفاده ازتغییر مصالح در کف سازی- استفاده از تابلوهای راهنما در گره های مبهم- استفاده از پوشش گیاهی در قسمت های مختلف و ایجاد تنوع در فضاهای بازایجاد اختلاف سطح و چمن کاری- استفاده از گرافیک محیطی و ...

قلمرو ، قلمرو محیطی ، خوانایی ، مجتمع مسکونی