هوشنگ کاتبی - دانشیار گروه مهندسی ژیوتکنیک، دانشکده عمران ، دانشگاه تبریز،
افشین دیبامهر - کارشناس ارشد ژیوتکنیک، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز،

طی سالیان اخیر به دلیل افزایش هزینه های ناشی از تثبیت خاکهای مسیله دار با استفاده از مصالح سنتی مانند سیمان و آهک، تحقیقات نسبتا متنوعی در مورد استفاده از پسماندهای صنعتی به عنوان مواد ارزان قیمت جهت ارتقای خواص مهندسی خاکهای مختلف مشکل دار انجام گرفته است که در بسیاری از موارد نتایج رضایت بخشی بهمراه داشته است . یکی از این پسماندها، گرد کوره سیمان (CKD) بوده که در روند پخت سیمان در کارخانه های سیمان ایجاد شده و با توجه به تنوع موجود در خواص این ماده، انجام بررسی های لازمه قبل از استفاده از آن در خاکهای مختلف امری ضروریست. همچنین با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از سنگ بستر شهر تبریز از خاک مارن تشکیل شده و خصوصیات مهندسی مطلوب برای کارهای عمرانی را ارضا نمی کند، در تحقیق حاضر تاثیر درصدهای مختلف گرد کوره سیمان (5، 10 و 15 درصد)گرفته شده از کارخانه سیمان صوفیان بر روی خصوصیات فیزیکی این خاک با استفاده از آزمایشات حدود آتربرگ و تراکم مورد ارزیابی قرار گرفت و در مرحله بعد به منظور کاهش هزینه ناشی از حمل و نقل این ماده به دلیل مقدار درصد بالای لازم برای اصلاح یا تثبیت انواع خاکها در تحقیقات قبلی، تاثیر اضافه کردن حداقل آهک هیدراته به CKD، از طریق آزمایشات ذکر شده بررسی گردید . با توجه به بررسی های انجام یافته پلاستیسیته خاک مارن تبریز با افزودن CKD کاهش یافته و اضافه کردن 2 درصد آهک هیدراته نیز کاهش هرچه بیشتر این شاخص را بهمراه دارد همچنین افزودن این ماده، وزن مخصوص خشک و رطوبت بهینه خاک مذکور را به ترتیب کاهش و افزایش می دهد

خاک مارن، گرد کوره سیمان، CKD، آهک هیدراته