محمد تقی شیخی - استاد و عضو هییت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه الزهراء

پدیده شهرنشینی طی سه قرن اخیر همواره روندی افزایشی داشته است. در این فرآیند عوامل صنعتی شدن، راه ها، وسایل خبری، توسعه تجارت و اقتصاد، سواد و آموزش، بهبود سبک زندگی، تغییر الگوهای مصرف، بهبود بهداشت و درمان و نظایر آن نقش داشته اند. در این حرکت نقاط شهری به لحاظ کمی و کیفی تغییر یافته اند، و در آن محیط زیست نیز در قالب کمی و کیفی آن تحت تاثیر قرار گرفته است؛ به نحوی که طی دو دهه اول قرن بیست و یکم آسیب پذیری محیط زیست از فرآیند شهرنشینی وسعت زیادی به خود گرفته است. در این تقابل مراکز صنعتی، وسایل نقلیه، زدودن فضاهای سبز درون و برون نقاط شهری، شهرها را به لحاظ زیست محیطی بسیار آسیب پذیر کرده است. به طور مثال، بلندمرتبه سازی عموما معنای فضای سبز را از میان برداشته است. در حالیکه فضای سبز و محیط زیست سالم یکی از نیازهای اساسی نوع بشر به حساب می آید، این جریان همواره روندی نزولی به خود گرفته است. عواملی نیز از نوع افزایش جمعیت و اسکان رو به افزایش آن در نقاط شهری، محیط زیست را به گونه ای نامتوازن تحت تاثیر قرار داده است. علاوه بر آن تغییرات جوی طی قرن بیست ویکم خود مشکلات و محدودیت های منابع آب را نیز ایجاد کرده است، که خود به گونه ای پایدار محیط زیست را تحت تاثیر قرار می دهد. موارد یاد شده خود زندگی نوع بشر را در ابعاد مختلف تهدید می نماید.

شهرنشینی، سلامت محیط زیست، جمعیت، آب و غذا، تهی شدن منابع