اثر بنتونیت و کایولن در رفتار تورمی خاک رس در ترمیم ترکهای هسته سد خاکی

سدهای خاکی جزء سازه هایی هستند که در کشور ما به علل کاهش نزولات آسمانی ، افزایش جمعیت و لزوم کنترل و جمع آوری آبهای سطحی در دوره های مختلف زمانی به تعداد متعددی ساخته شده اند. لیکن خطرات ناشی از شکست سد ها، طراحان و مجریان این سازه را به مطالعه جامع از عوامل تخریب و شرایط ایمنی وادار کرده است. با عنایت به اینکه خاک رس، عمده مصالح تشکیل دهنده هسته سد خاکی می باشد به نظر می رسد که ترکیب مواد و مصالحی از جنس کانیهای رسی می تواند در بهبود عملکرد خاک رس هسته تاثیرگذار باشد. هدف از تحقیق اخیر بررسی اثر بنتونیت و کایولن در رفتار تحکیمی خاک رس هسته سد خاکی می باشد. بدین منظور خاک رس قابل استفاده در هسته سد خاکی را با هدف افزایش خاصیت تورمی، به طور کنترل شده و به صورت جداگانه با کایولن و بنتونیت با درصدهای وزنی 5/2 و 5 و 5/7 و 10 و 5/12 ترکیب نموده و آزمایش های شناسایی نمونه ها انجام و سپس آزمایش های تورم آزاد و تحکیم روی آنها صورت گرفته است. نتایج حاصله نشان می دهد که ترکیب خاک رس با بنتونیت به جهت تورم آزاد و فشار تورمی بیشتر، مناسب تر از ترکیب رس با کایولن می باشد و بهینه ترین ترکیب درصد وزنی خاک رس با بنتونیت که ترکها را ترمیم نموده و در عین حال با شرایط خاک رس قابل استفاده در هسته سد خاکی مغایر نباشد ترکیب خاک رس با 10 درصد وزنی بنتونیت خالص می باشد. درصدهای وزنی بالاتر با وجود قدرت تورمی بیشتر ولی بدلیل نشانه خمیری بالاتر بر اساس توصیه های موجود قابلیت استفاده در هسته رسی سد خاکی را دارا نمی باشند.

Keywords:

سدخاکی , ترک , هسته , تورم