پریسا سامی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران -
سارا جلالیان - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران -
امید دژدار - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران -

حس مکان تنها یک راه ساده برای توضیح نحوه ادراک یا دریافت مکان توسط فرد نیست بلکه مفهومی ارزشی و چند بعدی است و به شناسایی نمادین و عاطفی فرد نسبت به مکان مربوط می شود. حس مکان مخلوطی از احساسات خوآگاه و ناخود آگاه و دریافت ها (ادراک) است؛ مفهومی است غنی که چگونگی دریافت، تجربه و بیان افراد را شامل می شود و به یک مکان معنا می دهد. نور پدیده ای است که با وجود پیشرفت علوم و فنون هنوز ماهیت آن برای بشر مشخص نشده است. نور جزیی از ذات زندگی بوده و همچنین واسطه دیدن، درک و شناخت به نظر می رسد. خانه به عنوان بستری برای زندگی انسان با سایر ابعاد زندگی او در ارتباط و کنش متقابل است. هدف از این پژوهش بررسی نور و تاثیر آن در محیط خانه با توجه به تاثیر گذاری نور در حس مکان خانه بودن می باشد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که چه رابطه ای میان حس مکان محیط خانه های سنتی و امروزی و بهره گیری از عنصر حیات بخش نور وجود دارد روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است. با رویکرد کیفی و مطالعه موردی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات؛ فیش، مشاهده، مصاحبه می باشد که در قسمت های مختلف پژوهش به کار گرفته شده اند. نتایج حاکی از آن است نگرش تک بعدی و کمیت گرا سبب شده که توجه به کیفیت محیط های مسکونی به معنای واقعی آن اعمال نشود و ضروری است که از نور این عنصر شگفتی ساز طبیعت به منظور ایجاد آرامش در زندگی و تقویت احساسات و حضور معنا در فضا استفاده کنیم.

حس مکان، نور روز، خانه سنتی، خانه امروزی