مژگان میناب - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، ایران
افسون مهدوی - استادیار و عضو هییت علمی گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، ایران

منظر شهری پدیده ای است که از یک سو با درک و احساس، ویژگی های بصری و ارزشهای معنوی ارتباط می یابد و از سوی دیگر با زمین، شکل، کار بری و نحوه بهره برداری از آن و به طور خلاصه با ویژگی های عینی و تجربی مرتبط می گردد. این دو جنبه متفاوت در طول تاریخ نگرش های گوناگونی را در طراحی منظر به وجود آورده اند و به همین دلیل گفته می شود منظر منعکس کننده تاریخ گفتگو بین مردم و زمین است . بطورکلی پژوهش حاضر از نظر اهداف در زمره تحقیقات کاربردی می باشد و از نظر ماهیت موضوع روش پژوهش و بررسی آن از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق مطالعات کتابخانه ای و برداشت میدانی است و از پرسشنامه برای گرداوری اطلاعات استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش حد فاصل خیابان امام خمینی به سمت شرق شهر زابل می باشد. این منطقه تقریبا نیمی از مساحت شهر زابل را در بر میگیرد. نتایج نشان داد که در بعد منظر شهری، شاخص فرح بخشی و آرامش محیطی با میانگین وزنی 48/4 بیشترین وزن دریافتی را ازنظر پاسخگویان کسب کرده است و شاخص طراحی مناسب تجهیزات و امکانات میانگین وزنی65/1 کمترین میانگین وزنی را کسب کرده است. بین متغیرهای عرض کم محور ساختاری و کیفیت فضای شهری با احتمال 99 درصد (01/0 خطا) رابطه معنی داری (623/0 P:000/0sig:) وجود دارد. منطقه1 زابل در افق 20 ساله منطقه ای با ساماندهی کالبدی مطلوب خواهد بود که با فشرده سازی منطقه میزان کارایی افزایش یافته است؛ وجود مناطق تجاری و تفریحی و آرام سازی رفت و آمد باعث ایجاد آرامش در منطقه شده است که خود ارتقا کیفیت محیط را به همراه داشته است که پاسخ گوی نیاز های ساکنین است و به عنوان منطقه ای سرزنده، خوانا، خاطره انگیز و با هویت در مقیاس شهری ایفای نقش می کند.

منظر شهری، ویژگی های بصری، شهر زابل، آرامش محیطی