زهره شاهد - کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز،
فاطمه شاهرودی - استادیار دانشکده ی هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

خاطره انگیزی جزو یکی از کیفیات مطلوب فضاهای شهری موفق است. به عبارتی قدرت هر فضا در کیفیت آن فضا در ایجاد فرصت هایی جهت بروز رویدادهایی سرشار از خاطره برای ناظرین، تاثیر بسزایی بر استقبال مردم از آن فضا داشته و موجب ایجاد سرزندگی در آن فضای شهری می شود. یکی از عناصر و پدیده هایی که از جنبه های مختلف معماری نقش اساسی را به خود اختصاص می دهد بقاع و اماکن آرامگاهی و تندیس های یادمانی یا مانیومنتال می باشد که به عنوان نمود پدیده ای از مسایل فرهنگی و مذهبی سابقه ای بس طولانی دارد به طوری که بعضی از المان های آن مدتی نزدیک به سه هزارسال و با حفظ عملکرد نخستین، دوام آورده که کارکرد اصلی آن ها را می توان در کیفیت فضا، افزایش هویت مکان یا انتقال پیامی به ناظرین دانست. بررسی و شناخت سنت و مدرنیته و ویژگی های آن ها، به عنوان دو دیدگاه که در دوران معاصر از آن جهت دارای اهمیت می باشد که هر کدام با ایدیولوژی و فلسفه ای که در پس آن است نگاهی متفاوت به انسان و عرصه های مختلف زندگی وی دارند. در این پژوهش به روش مطالعاتی و کتابخانه ای اثر یادمانی آرامگاه حافظ از حیث سنت و تجدد و تقابل و تعامل در معماری این بنا مورد بررسی، تحلیل و نتیجه گیری قرار گرفته و با جزییات بیشتری در قالب بیان تزیینات و سبک معماری این موضوع بررسی و در خصوص چگونگی الهام طراح این اثر و بهره گیری از معماری سنتی و ایرانی – اسلامی بحث شده است. در پایان این نتیجه حاصل شد که گرایش به سنت گرایی به معنای ارایه ی هویت فرهنگی بیش از پیش خودنمایی می کند و در واقع نوعی بازگشت به گرایشات سنتی است و به جهت تجربیات مثبت معماران و مشاوران خارجی در ایران، می توان دهه 20 تا 50 شمسی را یکی از مهم ترین و پربارترین دوره های معماری ایران از جهت آفرینش سبک جدید قلمداد کرد. شکل این بنا و معماری اثر نشان از تقابل کمتر و آمیختگی یا تعامل بیشتر سنت و مدرنیته است و اساس کار معمار این بنا، تکیه بر معماری سنتی و قدیمی ایران بوده است.

سنت ، مدرنیته ، بناهای یادمانی ، آرامگاه حافظ ، معماری سنتی ، معماری معاصر