مهرداد خضری - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ،شهرداری استارا
کاظم سعادتی - کارشناس ارشد برنامه ریزی روستایی شهرداری آستارا
حیان گوهری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی روستایی

مهاجرت روستاییان به شهرها طی چند دهه گذشته از جمله مسایل و مشکلاتی بوده که فرصت زیادی را از مسیولین کشوری و استانی به خود معطوف نموده است. پیشرفت تدریجی شهرها و وجود فرصت های جدید شغلی ایجاد شده و زرق و برق های مدنی در آنها از یک طرف و عدم وجود منابع درآمدی پایدار و فصلی و فقدان یکسری اقدامات آموزشی، بهداشتی و سکونتگاهی باعث شده تا آهنگ مهاجرت از روستا به شهر روندی شتابان به خود گرفته و ضمن خالی شدن تدریجی روستاها، ساختار و زیربنای تولید روستایی و کشاورزی با اختلال مواجه شده و باعث معضلات و مشکلات عدیده شهری گردیده است. چنین عواملی سبب گردیده تا امروزه یکی از عمده ترین مشکلات اغلب شهر های کشور ما توسعه نامناسب شهری و عوارض نامطلوب آن باشد که از موضوعات جدی برنامه ریزی شهری در کشور محسوب می گردد. از اینرو پژوهش حاضر به بررسی آثار برجای مانده از مهاجرت های روستاشهری بر توسعه فیزیکی شهر آستارا به عنوان منطقه مورد مطالعه در این تحقیق پرداخته است. لیکن محقق در ابتدا با بهره گیری از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و مطالعه اسناد مکتوب و بازدیدهای میدانی به جمع آوری داده ها و اطلاعات اولیه از روند تغییرات کالبدی در شهر آستار اقدام نموده و بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده به ردیابی تغییرات احتمالی پرداخته است؛ سپس با استاده از روشها و ابزارهای آماری به تحلیل و بررسی داده ها پرداخته شده است . یافته های تحقیق نشان می دهد که افزایش مهاجرت ها سبب توسعه شهر شده به طوری که در نقشه های توسعه شهر طی دهه های 62 و 72، مشخص است که فازهای جدید توسعه به دلیل افزایش جمعیت تدوین و اجرا گردیدند. اما این روند توسعه که عمدتا جانب جنوب جغرافیایی شهر را در پیش گرفت، خود موجبات ادغام روستاهای نزدیک به محدوده قانونی شهر را نیز در پی داشته است. دو روستای غلام محله و میرزا نق محله در محدوده جنوبی شهر آستارا به دلیل تدوین طرح جامع این شهر در سال 1383، در حریم قانونی آن (ناحیه 3 شهری) ادغام شدند. از طرف دیگر شهرک مسکونی ولیعصر نیز در بخش غربی شهر به حریم قانونی شهر (ناحیه 4 شهری) افزوده گردید. اما روستاهای دیگری که مطمینا در آینده ای نزدیک به حریم شهر متصل خواهند شد، سه روستای قلعه، خشکه دهنه و باغچه سرا و شهرک نصیرنیا در بخش غربی و در همجواری با مرز بین المللی کشور آذربایجان می باشد.

توسعه فیزیکی، مهاجرتهای روستا- شهری، ادغام روستا در شهر، آستارا