علی ایلون کشکولی - دانشجوی مهندسی شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز،

شهر باستانی بیشاپور دومین پایتخت ساسانی است که توسط شاپور برپا گردید. این مقاله به دنبال بررسی ساختار شهرسازی و معماری این شهر تاریخی بصورت مستند و بر اساس یافته های کاوشهای باستان شناسی است. در این نوشته ابتدا مفهوم شهر در فرهنگ ایران باستان به اجمال مورد بررسی قرار گرفته و مروری بر تاریخچه شهر بیشاپور داشته است، و پس از بررسی موقعیت استقرار و عوارض طبیعی تاثیر گذار بر مورفولوژی و هندسه شهر بیشاپور، ساختار شهر و معماری مجموعه کاخ شهر بیشاپور بر اساس یافته ها و اسناد موجود معرفی می گردد. بیشاپور نمادی از مرحله استقرار و ثبات را با دیدگاه های مشترک به نمایش می گذارد. یکی از روش های مطالعه این شهر بررسی و تحلیل هندسه کلی آن است. در این مرحله، نحوه تعامل طراحی با طبیعت اطراف، از اهمیت کلیدی برخوردار است. این مطالعه بر اساس تحقیقات میدانی در کنار مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. بیشاپور نمادی از استفاده مفید از عوارض طبیعی در کنار هندسه منظم است. استفاده از محورهای عمود بر هم از اصول طراحی شهر بیشاپور است. یکی دیگر از مهم ترین قواعد بکار رفته در طراحی این شهر، تقارن محوری و توجه به یک نقطه تمرکز در طرح است که در مقیاس های مختلف بکار گرفته شده است.

بیشاپور، ساختار شهرسازی، شهر، تقارن محوری، ساسانیان