بررسی تزیینات مقابر هند دوره گورکانی و تطبیق با تزیینان مقابر ایران دوره اسلامی

معماری یکی از شاخه های مهم هنر و تمدن است که از روزگار پیش از تاریخ تاکنون مورد توجه قرارگرفته است، در میان زیرمجموعه های معماری، معماری آرامگاهی از جایگاه ویژه ایی برخوردار است. سنت آشکار معماری اسلامی هند در اواخر سده ششم هجری پدید آمد، ورود اسلام به هند از ایران، عناصر معماری جدیدی همراه با تزیینات به معماری مقابر هند افزوده است، اما مقبره پیش از ورود اسلام به هند، به دلیل تفاوت در نگرش نسبت به مسیله مرگ در معماری این کشور جایگاه چندانی نداشت که در بدو ورود اسلام به هند این نگرش تغییر کرد و این گونه معماری (مقابر) درگذر زمان به بخشی از میراث تاریخی هند تبدیل شدند. آرامگاه های مذهبی در ادوار مختلف اسلامی همواره بستری مناسب برای ظهور استعداد و خلاقیت هنرمندان مسلمان بوده است. در این میان معماری و تزیینات وابسته به آن یکی از عمده ترین جلوه گاه های هنر اسلامی تبدیل شده است. اهمیت و نقش ایران در شکلگیری آثار معماری گورکانیان چنان بود که بسیاری از طرحهای ساخته شده در هند بر اساس طرحهای ایجاد شده در ایران، طراحی و الگوبرداری و اجرا می شد و سبک معماری ترکیبی از عناصر معماری تیموری، صفوی و هندی بوده است. عناصر تزیینات و معماری ایرانی در قالب گنبدهای دوپوسته، طاق، مقرنسکاری، آیینهکاری، چهارباغ و استفاده از آجر و کاشی آشکار و محسوس است، در بسیاری از مقابر این دوره مثل مقبره همایون-اکبرشاه-جهانگیرشاه-و تاج محل به وضوح این تاثیرات را میتوان دید. هنرهای وابسته به معماری در ایران و جهان هم چون تزیینات پدیده هایی هستند که برای تحلیلشان به شناختی جامع نیاز دارد. تزیینات برای افزایش ارزش بنا بکار میرود، آنچه در این مقاله به آن پرداخته میشود تزیینات این مقابر و طبقهبندی مقابر اسلامی هند گورکانی و بررسی ویژگی های معماری این مقابر و تطبیق با مقابر ایران دوره اسلامی میباشد، این طبقه بندی ها و روش تحقیق بر پایه مطالعات کتابخانه ایی تدوین شده است.  

Keywords:

معماری , تزیینات , گورکانیان , تیموری , تاج محل