فضیله ملایی - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه پیام نور ، واحد تهران شرق، گروه معماری و شهرسازی، تهران، ایران،
سجاد دامیار - استادیار، دانشگاه پیام نور تهران، گروه معماری، تهران، ایران،
حیدر جهان بخش - استادیار، دانشگاه پیام نور تهران، گروه معماری و شهرسازی، تهران، ایران،

فضای شهری محل ارتباطات و تعاملات اجتماعی است و بدین ترتیب انسان اطلاعات، احساسات و رفتارهای مطلوب یا غیر مطلوب را به دیگران منتقل می کند. حضور گسترده وسایل نقلیه و تغییر چهره شهر به واسطه چیرگی اتومبیل بر فضای شهری، نادیده انگاری ارزش های اجتماعی، فرهنگی و هویتی نهفته در فضاهای عمومی، بی توجهی به حفظ و ارتقای حیات جمعی در دهه های پیشین، موجب شده که برخی فضاهای عمومی در مقیاس های مختلف شهری اهمیت و نقش خود را از دست بدهند. در این مقاله ابتدا به دیدگاه های تیوریک در مورد تاثیر شاخص های محیط شهری پیاده مدار بر ایجاد هویت و تعلق اجتماعی و سپس به بررسی نمونه موردی (خیابان پاسداران شهر ایلام) و شناخت مشکلات شهرسازی و مسایل فرهنگی و اجتماعی آن، پرداخته شده است. پژوهش از نظر ماهیت، عملی-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه بر پایه استفاده از منابع موجود شهرداری و روش میدانی مبتنی بر پرسش نامه می باشد. با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) شاخص ها از دیدگاه کارشناسان و متخصصین، تحلیل و توسط نرم افزار Export choice اولویت بندی شده است. با بررسی معیارها و تحلیل آن ها در نمونه موردی می توان به این نتیجه رسید که الگوی توسعه ی خودرو محور و عدم توجه به نیازهای انسان در طی چند دهه ی گذشته موجب گسترش بیشتر سفرهای خودرویی گردیده است؛ به طوری که هم اکنون ساکنان آن از سطح پایین امنیت در فضاهای همگانی شهری رنج می برند و این امر منجر به کمتر شدن احساس تعلق، هویت مکانی شهروندان و پایین آمدن سطح تعاملات اجتماعی شده است.

تعاملات اجتماعی ، حس تعلق ، هویت مکانی . فضاهای شهری ، پیاده مداری ، ایلام