مریم شمس الدینی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان
عبدالمهدی حیدری - استادیار، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان

مقاله حاضر کنکاشی است در زمینه عدم حقوق و تکالیف طرفین قرارداد لیزینگ. لیزینگ نوع خاصی از عملیات مالی است که در فارسی بهترین معنی برای آن، اجاره اعتباری می باشد. در واقع، لیزینگ یک رشته فعالیت اعتباری کاملا تخصصی مبتنی بر روش اجاره است که در آن نوعی قرارداد با توافق میان دو نفر یا بیشتر - اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی - به منظور بهره برداری از عین یا منفعت کالای سرمایه ای یا مصرفی با دوام که از قابلیت اجاره برخوردار باشد، منعقد می گردد. لذا روش لیزینگ، مجموعه ای از مبادلات اقتصادی مشتمل بر خرید، اجاره و در نهایت، فروش (تملیک) را در بر می گیرد. این قرارداد بین شرکت لیزینگ به عنوان مالک یا موجر و متقاضی یا استفاده کننده از تسهیلات، به عنوان مستاجر منعقد می گردد. بر اساس قرارداد لیزینگ، موجر کالای مورد نظر و نیاز مستاجر (مورد اجاره) را با استفاده از منابع مالی خود از فروشنده یا تولیدکننده تامین نموده و مورد اجاره را برای مدت تعیین شده در قرارداد (مدت بازپرداخت تسهیلات) به صورت اجاره در اختیار مستاجر قرار می دهد. البته مستاجر اختیار دارد در پایان مدت قرارداد و پس از تسویه، مورد اجاره را تملک نموده یا به موجر مسترد نماید. چنانچه مستاجر در پایان مدت قرارداد خواستار تملک مورد اجاره باشد، باید مبلغی را که در ابتدای دوره با توجه به استهلاک و عمر مفید مورد اجاره به عنوان قیمت فروش یا باقیمانده یا ارزش اسقاطی مورد اجاره تعیین گردیده است، به موجر پرداخت نماید. هرچند در حال حاضر اکثر شرکت های لیزینگ در ایران، ارزش اسقاطی یا باقیمانده را در محاسبات برابر صفر فرض می نمایند. بنابراین در مقاله حاضر در پی بررسی حقوق و تکالیف طرفین قرارداد لیزینگ می باشیم.

قرارداد، لیزینگ، لیزدهنده، لیزکننده، حقوق و تکالیف