تبیین و بررسی قاعده قرعه در حقوق موضوعه ایران

قرعه، یکی از قواعد فقه اسلامی است که از دیرباز در حل بسیاری از مشکلات و دعاوی کاربرد داشته و امروز نیز در ابعاد وسیعی از نظر مباحث علمی گسترش یافته است طوریکه قانون گذار در وضع قوانین و مجتهدان در استنباط احکام فقهی و قضات در مقام دادرسی بسیار به آن عمل می کنند القرعه لکل امر مشکل ودر تعیین حق، در جایی که هیچ راه دیگری وجود نداشته باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. کاربرد این قاعده در شبهات موضوعیه بوده و تصمیم گیری در خصوص جنبه های مجهول موضوعات را میسر می سازد. این قاعده، علاوه بر مستندات قرآنی و روایی، اجماع علما را به همراه داشته و عمل به مقتضای آن یک حکم عقلایى است. مستندات قاعده و تفاسیر ارایه شده در خصوص هر کدام از آن ها، بالاخص آیات و روایات، دایره شمول قاعده، جایگاه قاعده در میان سایر ادله، شرایط اجرا و واجب یا اختیاری بودن عمل به نتیجه قرعه، از جمله مسایلی است که میان فقها مورد بحث و نظر بوده است. در این تحقیق که به روش کتابخانه ای صورت گرفته، قاعده قرعه از دیدگاه فقه و قانون موضوعه مورد برسی قرار گرفته تا ماهیت قرعه مشخص شده و معلوم شود که قاعده قرعه چه جایگاهی را در قوانین موضوعه دارد.

Keywords:

فقه , قرعه , قانون , مشکل , مجهول