حمید حکیم - هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی،
الهام باباعلی - کارشناس ارشد مطالعات منطقهای دانشگاه علامه طباطبایی

در سال‎های اخیر ماوراءالنهر و قفقاز توجه بخش گسترده‎ای از محققان و اندیشمندان در حوزه‎های مختلف را به خود جلب کرده است. این امر از فروپاشی جمهوری شوروی سوسیالیستی ناشی می‎شود که مجموعه کشورهای تازه استقلال یافته این مناطق را در صحنه جهانی پدیدار ساخت. جمهوری اسلامی ایران از بدو اعلام استقلال کشورهای یاد شده نسبت به شناسایی رسمی این کشورها اقدام کرد و از جمله نخستین کشورهایی بود که حیات سیاسی کشورهای این منطقه را در صحنه بین المللی مورد تایید قرار داد. تاجیکستان به عنوان یکی از کشورهای این منطقه دارای مناسباتی در زمینه‎های گوناگون با ایران است و این مراودات باعث ایجاد رابطه‎ای مداوم میان این دو کشور که دارای مشابهت های زیادی نیز هستند شده است ولی از سوی دیگر ایران برای تداوم این رابطه با چالش‎هایی مواجه گشته که این رابطه را نسبت به دوران اولیه آن دچار سردی کرده است. لذا بر این اساس و نظر به اهمیت موضوع سوال اصلی پژوهش بر همین مبنا شکل گرفته و فرضیه‎ مبتنی بر این است که ایران با بهره گیری از مذهب و فرهنگ به عنوان مهمترین عوامل اشتراک می‎تواند فرصت‎ها و منافع خود را در این کشور به حداکثر ممکن برساند. بر همین اساس با ذکر پیشینه‎ای از کشور تاجیکستان و بررسی روابط دو کشور، به بیان فرصت‎ها و چالش‎های ایران در این کشور و راهبردهایی که امکان دارد ایران از آنها برای ایجاد و کسب منافع در تاجیکستان استفاده نماید پرداخته شده و در نهایت پیش بینی از آینده این روابط با توجه به سابقه رابطه آنها و نتیجه گیری ارایه شده است.

ایران، تاجیکستان، فرصت، چالش، منافع