تاثیر تمرکز مالکیت بر سودآوری بانک های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران

یکی ازمهمترین ویژگی بازارهای سرمایه نوپا، مخصوصا در کشورهای در حال توسعه، وجود سرمایه گذاران عمده و تملک بخش اعظمی از حقوق مالکانه شرکت ها توسط آنان است. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. ظهور انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم، آغازی برای تشکیل شرکت های سهامی با مسیولیت محدود ومشارکت در مالکیت این شرکت ها را برای عموم میسر ساخت. سیستم بازار طوری سازماندهی شد که مالکان شرکت ها، اداره شرکت را به مدیران شرکت تفویض کردند. برای سالیان متمادی در گذشته، اقتصاددانان فرض می کردند که تمامی گروه های مربوط به یک شرکت سهامی برای یک هدف مشترک فعالیت می کنند. اما در 30 سال گذشته موارد بسیاری از تضاد منافع بین گروه ها و چگونگی مواجه ه شرکت ها با این گونه تضاد ها توسط) تیوری نمایندگی( اقتصاددانان مطرح شده است. این موارد به طور کلی، تحت عنوان تیوری نمایندگی در حسابداری مدیریت بیان می شود. طبق تعریف جنسن و مک لینگ رابطه نمایندگی قراردادی است که براساس آن صاحب کار یا مالک، نماینده یا عامل را از جانب خود منصوب و اختیار تصمیم گیری را به او تفویض می کندنظام بانکی از عوامل تاثیرگذار در توسعه اقتصادی محسوب میشود. بانکها، بنگاه های اقتصادی هستند که مانند هر بنگاه اقتصادی دیگر در نهایت باید سود کسب کنند تا بتوانند بقا و توسعه یابند] 6[. امروزه بانکها در هر جامعهای نقش کلیدی ایفا میکنند. این واسطه گرها در تخصیص بهینه منابع، که از عوامل اصلی توسعه اقتصادی به شمار میرود، سهیم هستند. لذا بررسی تفضیلی عوامل موثربرسودآوری درکوتاهمدت که باعث توانایی بقا بانکها در بلندمدت خواهد شد، از بهترین زمینه های نوآوری مالی به شمار میرود. در هزاره سوم، نقش و اهمیت نظام مالی و بازار پول و سرمایه، و به تبع آن موسسات مالی و اعتباری به عنوان ابزار رشد و توسعه اقتصادی کشورها کاملا مشهود است، به طوری که توسعه اقتصادی پایدار بدون رشد و توسعه بازارهای مالی، عملا امکان پذیر نیست.بانکها به عنوان یکی از مهمترین نهادهای مالی، وظایف مهمی را در اقتصاد به عهده دارند که شامل تجهیز سپرده ها، واسطه گری وتسهیل جریانات پرداخت، تخصیص اعتبارات و... است. از این رو، کارایی و سودآوری نظام بانکی همیشه مورد توجه بوده است، زیرا به همان نسبتی که بانکهای کارا و سودآور میتوانند در رشد و توسعه اقتصادی موثر باشند، ناکارا بودن و زیانده بودن آنها نیز میتواندباعث ایجاد بحرانهای مالی و اقتصادی شود. در کشور ما نیز بانکها نقش مهمی ایفا مینمایند، چرا که علاوه بر واسطه وجوه بودن دربازار پول، به دلیل توسعه ناکافی بازار سرمایه نقش اساسی در تامین مالی برنامه های میانمدت و بلندمدت اقتصادی کشور دارند. علاوه بر این سودآوری بانکها درآینده و توان پیشبینی آن میتواند کمک بسیار مفیدی به تصمیمگیری مدیران و ذینفعان در خرید و . فروش سهام و دادن اعتبار به شرکتها و همچنین هشداری به مدیران جهت بهبود عملکرد خود و.... باشد هم چنین سود از جمله اطلاعات با اهمیت در تصمیمات اقتصادی به شمار میرود. مطالعات و پژوهش های زیادی درباره ی سود انجام شده است. سود به عنوان راهنمای پرداخت سود تقسیمی، ابزار سنجش اثر بخشی مدیریت و وسیلهی پیشبینی و ارزیابی تصمیم گیری ها، همواره مورد استفاده ی سرمایه گذاران، مدیران و تحلیل گران مالی بوده است. برهمین اساس محققان بسیاری سعی کردند عوامل موثر برسودآوری بانک ها و موسسات مالی را شناسایی کنند