واکاوی بکارگیری و اثربخشی روش های آموزشی-ترویجی از دیدگاه مروجان: مورد مطالعه شهرستان شیراز

پرورش و تامین نیروی انسانی شایسته برای خدمت در بخش کشاورزی با بهرهگیری ماهرانه از سرمایه های مادی و طبیعی محقق میشود. ترویج کشاورزی با پذیرش نقش بازسازی فکری و حرفهای مستمر کشاورزان و روستاییان در راستای تامین نیاز فکری، عقلی و تقویت بنیه حرفهای آنها نقش بسزایی در توسعه کشاورزی و روستایی انجام میدهد. روشهای آموزشی در ترویج، طرق مختلف آموزشی است که مروجین برای اشاعه پدیده ها و شیوه های نوین کشاورزی در روستا از آنها استفاده مینمایند. با توجه به اهمیت فرآیند آموزش در ترویج، هدف پژوهش حاضر واکاوی بکارگیری و اثربخشی انواع روشهای آموزشی- ترویجی از دیدگاه مروجان کشاورزی شهرستان شیراز است. برای این منظور با بهره گیری از تکنک پیمایش و ابزار پرسشنامه، داده ها و اطلاعات لازم، طبق روش نمونهگیری تصادفی ساده از 90نفر از مروجان کسب شد. روایی پرسشنامه توسط صاحبنظران ترویج و آموزش کشاورزی و پایایی آن نیز با اجرای آزمون راهنما موردتایید قرار گرفته و اصلاحات مورد نیاز انجام شد. ضرایب آلفای کرونباخ متغیرهای پژوهش بین 0/65 تا 0/85 بود. یافتهای پژوهش نشان داد که بیشترین استفاده مروجان به ترتیب از روشهای آموزشی انبوهی (توزیع بروشور، نشریه و پوسترهای ترویجی)، گروهی (دعوت از متخصص مدعو، سخنرانی، کارگاه آموزشی) و سپس انفرادی (تماسهای رو در رو، آموزش از طریق تلفن همراه) است. این در حالی است که دیدگاه آنان در مورد اثربخشی این روشها به ترتیب روشهای گروهی، انفرادی و در وهله آخر روشهای انبوهی است. آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میان گروه های مختلف مروجان از لحاظ سابقه کاری و همچنین تعداد کلاسهای برگزار نموده نیز تفاوتهای معناداری از نظر تعداد سالهای تحصیل، میزان رفت و آمد به روستا، رضایت شغلی و دیدگاه نسبت به اثربخشی روشهای آموزشی وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که سطح ارتباط مروج با کشاورزان، رضایت شغلی، سطح تحصیلات مروج، میزان رفت و آمد به روستا و نگرش مروج نسبت به آینده کشاورزی سازه های موثر بر میزان بکارگیری و اثربخشی انواع روشهای آموزشی توسط مروجان محسوب میشوند. در نهایت نیز سعی شده است تا پیشنهادهایی کاربردی راستای توسعه و بهبودفرآ یند بکارگیری روشهای آموزشی- ترویجی ارایه گردد.

Keywords:

مروج کشاورزی , روش های انبوهی , روش های گروهی , روش های انفرادی , اثربخشی , نگرش