عبدالمحمد سبزواری سندگانی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
اسماعیل قاسمی گوجانی - استادیارگروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
علیرضا شافعی نیا - استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
خلیل عالمی سعید - دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

شوری یکی از مهمترین تنش های غیرزنده محدودکننده رشد گیاهان در بسیاری از مناطق جهان میباشد. حدود 20 درصد از اراضی تحت آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک جهان با مشکل شوری مواجه بوده و شوری در این مناطق در حال گسترش است. در ایران به خصوص در جنوب کشور یکی از مهمترین مشکلات کشاورزی شوری و سدیمی بودن خاک است. تنش شوری بر ویژگیهای فیزیولوژیکی، مورفولوژی، آناتومی وترکیبات شیمیایی آب میان بافتی گیاهان موثر میباشد. میزان تحمل به شوری صفتی ژنتیکی است که توسط مجموعهای از ژنها کنترل میشود. به همین علت گیاهان مختلف با مکانیسم های گوناگون به شوری پاسخ میدهند. دراین میان استفاده از مهندسی ژنتیک بسیار امیدوارکننده است. هدف از این مطالعه جداسازی ژن SeNHX1 ازگیاه سالیکورنیای اروپایی و همسانه سازی آن در ناقل pCAMBIA3301 است. ابتدا بذر گیاه مدنظر تهیه ودر شرایط مناسب گلخانه ای کشت گردید و پس از رشد کافی به محیط هیدروپونیک یک چهارم Ms منتقل شدند. گیاهان تحت تنش شوری 500 میلیمولار به مدت 48 ساعت قرار گرفتند. سپس نمونه برداری صورت گرفت. از نمونه ها RNA کل استخراج و در ادامه cDNA تک رشته ای سنتز شد. برای جداسازی ژن، یک جفت آغازگر اختصاصی طراحی شد و در شرایط بهینه شدهPCR ، ژن SeNHX1 تکثیر شد. سپس این ژن بوسیله ی PCR product cloning kit Ins T/Aclon درون ناقل pTZ57R/T همسانه و به میزبان E.coli سویه ی DH5αمنتقل شد. ناقل نوترکیب حاصل توسط کلونی PCR و برشهای آنزیمی تایید و-pTZ57R SeNHنامگذاری گردید. در ادامه به منظور درج ژن در ناقل بیانی، از ناقلهای pCAMBIA3301 و pTZ57R-SeNH استخراج پلاسمید صورت گرفت. پلاسمیدها تحت هضم آنزیمی قرارگرفتند و پس از بازیابی قطعات ژن SeNHX1 و ناقل خطی pCAMBIA3301 از روی ژل، فرآیندهای اتصال و تراریختی انجام شد و ژن مورد نظر در پلاسمید بیانی pCAMBIA3301 همسانهسازی و به میزبان E.coliسویه ی DH5α منتقل گردید. ناقل نوترکیب حاصل با انجام واکنشهای کلونیPCR ، هضم آنزیمی و فرآیند توالی یابی تایید و pCAMBIA3301-SeNH نامگذاری گردید. ما دراین مطالعه ژن SeNHX1را از گیاه سالیکورنیای اروپایی جداسازی و در ناقل بیانی دوتایی pCAMBIA3301 همسانه سازی کردیم. این اولین گزارش از جداسازی و همسانه سازی این ژن در یک ناقل دوتایی بیانی در ایران میباشد و میتواند جهت افزایش تحمل به تنش شوری در گیاهان مختلف به خصوص محصولات کشاورزی حساس به شوری استفاده گردد

شوری، سالیکورنیا، ژن SeNHX1 ، پلاسمید pCAMBIA3301