اکرم بمانی خرانق - عضو هییت علمی گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان. اردکان. ایران
الهام کمالی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان. اردکان. ایران

مهمترین و گرانبهاترین سرمایه هرکشور، خاک آن مملکت است. متاسفانه درکشور ما همه ساله میلیاردها تن خاک با ارزش و جبران ناپذیر توسط طوفانهای زیانبار، فرسایش یافته و با تجمع در مناطق مختلف تهدیدی برای عرصه های تولیدی و انجام سرمایه گذاری در مناطق مستعد می شوند و یا توسط رواناب شسته شده و در مخازن سدها رسوب می نمایند. گرد و غبار نتیجه فرسایش بادی و حرکت شن های روان است و عوامل مختلفی در ایجاد و تشدید آن نقش دارند. از تاثیرات این پدیده در مناطق حمل و رسوب می توان به بیماری های سرطان ریه،مشکلات تنفسی، قلبی، عروقی، آسیب به پوشش گیاهی، خسارت به تاسیسات ساختمان ها، اماکن تاریخی نام برد. پدیده گرد و غبار براى مناطق غرب و جنوب غرب در سال هاى اخیر به چالشى فراگیر تبدیل شده است و به دلیل استمرار این پدیده روز به روز بر تعداد افراد مهاجر به سایر نقاط کشور افزوده مى شود. لازم است کنترل فرسایش بادی و در نتیجه کاهش طوفان گرد و غبار صورت بگیرد که اصل اساسی در کنترل فرسایش استفاده صحیح از زمین است. دو روش مهم کنترل فرسایش بادی عبارتند از کاهش سرعت باد در سطح زمین و کنترل عواملی که بر خصوصیات خاک موثرند. بدیهی است اولین گام در مقابله با پدیده گرد و غبار اصلاح روش های مدیریتی آب و سایر منابع یک حوضه بوده و در مرحله دوم استفاده از روشهای تثبیت کانونهای ایجاد شده باید مورد توجه قرار گیرد. در راستای ارایه راهکارهای مدیریت و کاهش شدت گرد و غبار با عنایت به عوامل مسبب آن، پیشنهاد گردیده است که در مرحله اول با استفاده از راهکارهای مدیریتی و اجرایی ضمن حذف عوامل موثر بر تولید گرد و غبار بر کنترل فیزیکی مناطق تولید گرد و غبار با استفاده از روشهای تجربه شده و موفق در منطقه همت گماشت.

گرد و غبار، اثرات گرد و غبار، کنترل و کاهش