بررسی شکل های مختلف فسفر رسوبات بستر رودخانه شهر چای

آلودگی محیط زیست یک مسیله مهم جهانی است. تحقیقات موجود نشان می دهد که فعالیت های کشاورزی عامل اصلی در تغییر کمیت و کیفیت آب رودخانه ها می باشد که عموما از طریق ریختن چندین گونه مواد مختلف به درون آب رخ می دهد.رسوبات,آفت کش ها, ادرار حیوانات, کودهای شیمیایی(فسفر و نیتروژن) و دیگر مواد آلی و معدنی مواد آلوده کننده آب می باشند. ترکیبات گوناگون فسفر در تولید محصولات کشاورزی به کار می رود. فسفر یک منبع محدود و عنصر غذایی در زیست بوم های رودخانه ای است. فسفر موجود در رسوبات رودخانه ای به شکل های شیمیایی مختلفی یافت می شود و می تواند به تدریج آزاد شود و تبعاتی مانند به پروردگی , شکوفایی جلبکی کاهش اکسیژن را فراهم آورد. هدف از این مطالعه بررسی شکل های مختلف فسفر و رابطه آن با رسوبات بستر رودخانه شهر چای استان آذربایجان, شهرستان ارومیه می باشد. برای این منظور 21 نمونه رسوب بستر از رودخانه شهر چای جمع آوری گردید و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن ها تعیین شد .شکل های مختلف فسفر شامل فسفر محلول و تبادلی(KCl-P),فسفر متصل به آهن و آلومینیم(NaOH-P),فسفر متصل به کلسیم(HCl-P)و فسفر باقیمانده(Res-P) با استفاده از روش عصاره گیری متوالی هدلی و همکاران(1982) تعیین شد. فسفر کل از روش هضم با اسید نیتریک یا اسید پر کلریدریک غلیظ عصاره گیری(اولسن) با روش رنگ سنجی و فسفر آلی از اختلاف فسفر کل و معدنی تعیین شد. مقدار فسفر کل در رسوبات بستر از 67/496 تا 21/1054 با میانگین 73/712 میلی گرم بر کیلو گرم ,مقدار فسفر آلی از04/37 تا 03/160 با میانگین 24/95 میلی گرم بر کیلوگرم , میانگین شکل های معدنی فسفر شامل KCl-P , NaOH-P , HCl-P,Res-P در رسوبات بستر به ترتیب 95/4 ,60/21 ,23/336 ,89/265 میلی گرم بر کیلو گرم رسوب هوا خشک بود. فراوانی شکل های معدنی فسفر در رسوبات بستر HCl-P> Res-P> NaOH-P> KCl-P به دست آمد.

Keywords:

شکل های فسفر , رسوبات بستر , فسفر آلی , فسفر معدنی , آذربایجان غربی