ملیحه باغی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا راشکی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه فردوسی مشهد
محمدحسین محمودی قرایی - دانشیار دانشکده علوم دانشگاه فردوسی

امروزه گرد و غبار به واژه ی بسیار آشنایی برای تمام مردم ایران تبدیل شده است. گرد و غبار منتقل شده تاثیر قابل توجهی در اکوسیستم و چرخه های بیوژیوشیمیایی زمین دارد. این ذرات مشکلات و نارسایى هاى متعددی را ایجاد مى کنند، برخى از این نارسایى ها در حوزه هاى تخریب محیط زیست و اکوسیستم منطقه، ابتلا به انواع بیمارى ها از جمله نارسایى هاى قلبى و تنفسى و تهدید سلامت عمومی، نارضایت مندى اجتماعى و شهروندى و کاهش تولید و بهره ورى، مهاجرت اجبارى را شامل می شود. به طور کلی می توان گفت که شناخت ماهیت و مواد تشکیل دهنده ذرات معلق و تاثیراتی که گرد و غبار بر زندگی و سلامت انسان دارد کمک زیادی به ما می کند تا در برابر وجود مقادیر بالای گرد و غبار موجود در هوا با مدیریت صحیح و استفاده از بهترین روش ها ،بهترین راه را برای کاهش گرد و غبار و مقابله با آن به کار بگیریم .در این تحقیق به جمع بندی مطالعات صورت گرفته در رابطه با اثرات گرد و غبار بر محیط زیست و سلامت پرداخته شده است. نمونه برداری و بررسی ترکیب فیزیکی و تجزیه شیمیایی گرد و غبار نشان می دهد این گرد و غبار صرفا متشکل از دانه های خاک، شن و ماسه و ذرات نمک نیست بلکه ترکیب پیچیده از عناصر شیمیایی هستند عناصری از فلزات قلیایی خاکی، سیلیس، کربن ، کلسیم و پتاسیم، مشاهده می شود که تمامی این عناصر می تواند اثرات مخرب زیست محیطی داشته باشند.

گرد و غبار، محیط زیست، سلامت، عناصر شیمیایی