فروغ السادات رحیم پور - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مجید یاریان - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

از منظر حکمت، وجود انسانی حاصل پیوندی عمیق میان نفس و بدن است و این دو، در کناریک دیگر هویت انسان را رقم می زنند. در دوگانه نفس و بدن، نفس جایگاهی به مراتب رفیع تر بهخود اختصاص داده و عموم حکمای مسلمان ازجمله ابن سینا در مباحث انسان شناختی خودکوشیده اند تا نفس را به عنوان اساس و شالوده وجود انسان مورد شناسایی قرار دهند و جایگاه آن را در منظومه هستی شناسی خویش، تبیین کنند. بدیهی است که به جهت محوریت مباحث نفس در نگاه پژوهشگران، نقش و جایگاه بدن از مرکز توجه خارج شده و کمتر مورد عنایت و التفات قرار گرفته است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که در اندیشه فیلسوفی چون ابن سینا، جایگاه بدن و شناخت آثار و احوال آن به چه میزان در شناخت نفس انسان شایسته توجه و اهتمام است پاسخ اجمالی به این پرسش، این است که در نگرش طبیعی و فلسفی ابن سینا، بدون شناختبدن انسان و خصوصیات آن، شناخت نفس، امری ناممکن می نماید و مباحثی چون تعریف نفس،اثبات وجود نفس، جوهریت و تجرد نفس، مغایرت نفس و بدن، ادراک نفس و اثبات روح بخاری،به مدد شناخت ماده بدنی و از طریق تبیین ویژگی های بدن امکان پذیر است.

نفس، بدن، ماده، تجرد، ابن سینا