محمدکاظم رحمان ستایش - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
حامد جوکار - دانشجوی دکتری الهیات و معارف اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

در منابع حدیثی شیعه و اهل سنت، یکی از راه های سنجش احادیث و تشخیص سره از ناسره، عرضهاحادیث به قرآن است؛ موضوعی که به عنوان یک ملاک، بارها از سوی پیامبر (ص) و امامان شیعه (ع)طرح شده است. این روایات به همراه ویژگی ها و ضوابطش، در لسان فقها و محدثان به روایات عرض نام بردار است. اگرچه دانشمندان و علمای حدیث کمابیش به اسناد روایات عرض و صحت و سقم آنهاپرداخته اند؛ اما کمتر به ضوابط و اصول عرضه بر قرآن توجه شده است. برای کشف شیوه صحیح این فرایند،نیازمند تحلیل متن و محتوای روایات عرض و استخراج ضوابط و اصولی هستیم که در جریان عرضه، بایدبه آنها توجه داشت. توجه به انواع مخالفت احادیث با قرآن، جایگاه بررسی سندی نسبت به نقد قرآنی، تمایزمیان دو مقوله عرضه به هنگام تعارض و عرضه مطلق روایات، سرنوشت روایات پس از عرضه به قرآن و...برخی از ضوابط و اصول این فرایند است.

عرضه، عرضه روایات بر قرآن، روایات عرض، موافقت و مخالفت با قرآن