علی اکبر صافی اصفهانی - دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، رییس موسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان
محمدرضا ستوده نیا - دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

در شماری از آیات الاحکام قرآن، اختلاف در قرایت وجود دارد. ثمره اختلافی که در قرایت این آیاتوجود دارد صرفا به حوزه قرایت مرتبط نمی شود؛ بلکه در علوم قرآن و فقه نیز اثرگذار است. از همین رو،آیات مذکور همواره در کانون توجه مفسران و فقیهان مسلمان بوده است. نفی قرایات سبع یا عشر متواترتوسط برخی از عالمان متاخر و معاصر شیعه و پافشاری آنان بر انحصار حجیت و اعتبار در قرایت حفص ویا حجیت قرایاتی که ثابت شود در زمان امامان شیعه (ع) رایج بوده است، دستمایه برخی شبهات و اتهاماتشده است. پژوهش حاضر با گونه شناسی مواجهه فقیهان متقدم امامیه با اختلاف قرایات آیات الاحکام وبه دست آوردن شش رویکرد عمده این فقیهان، نشان می دهد که نظریه تواتر و حجیت قرایات سبع و عشرمشهور، نظریه اصلی فقیهان شیعه و مورد پذیرش بسیاری از آنان است. هر یک از این نظریات می تواند درتوسعه یا تضییق برداشت های فقهی و تفسیری از آیات دارای اختلاف قرایت، اثرگذار باشد.

اختلاف قرایات، تواتر قرایات، قرایات سبع، قرایات عشر، فقیهان شیعه، آیات الاحکام