محمد توحیدی - دانشجوی دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع)

با وجود نوآوری های موجود در بخش مالی، ریسک اعتباری هنوز به عنوان دلیل عمده عدم موفقیت موسسات مالی محسوب می گردد. یکی از ابزارهای نوین مالی در حوزه مشتقات اعتباری، تعهدات بدهی وثیقه دار است که کارکرد اصلی آن انتقال و توزیع ریسک اعتباری بین تعداد بیشتری از سرمایه گذاران است که در ضمن این انتقال ریسک ، ابزاری جهت تامین مالی نیز محسوب میگردد. در این مقاله روش تحقیق کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. این تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا تعهدات بدهی وثیقه دار با اصول و موازین شریعت سازگاری دارد و میتوان بر اساس موازین شریعت چنین ابزاری را طراحی نمود. این مقاله ابتدا به بررسی تعهدات بدهی وثیقه دار از منظر اقتصادی و سازوکار عملکرد آن ها پرداخته و سپس با بررسی موازین فقهی به تطبیق توصیف و تبیین ارایه شده از تعهدات بدهی وثیقه دار با اصول و موازین فقهی پرداخته است . از نتایج مهم تحقیق منطبق بودن ابزار تعهدات بدهی وثیقه دار با موازین قراردادهای اسلامی بر اساس راهکار بیمه به شرط قرض ، وکالت عام به شرط بیمه ، اجاره و مرابحه به شرط ضمان میباشد؛ همچنین در این تحقیق ، با الگو گرفتن از ساختار تعهدات با پشتوانه بدهی، یک راهکار عملیاتیتر جهت کاهش ریسک اعتباری و تامین مالی ارایه گردیده است .

تعهدات بدهی وثیقه دار، ریسک اعتباری، مشتقات اعتباری، تبدیل به اوراق بهادار، بانکداری بدون ربا، فقه اسلامی