امیر پورفرزاد - دانشجوی دکتری گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدحسین حدادخداپرست - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدباقر حبیبی نجفی - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد حسن زاده خیاط - استاد گروه شیمی دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

فروکتان به علت دارا بودن ویژگی های مفید تغذیه ای و عملکردی به طور گسترده ای در جهان مورد استفاده می باشد. گیاه سریش از جمله گیاهانی می باشد که از دیر باز در امور صنعتی و طب سنتی استفاده می شده و یکی از منابع ارزشمند فروکتان به شمار می رود. اما همچنان اطلاعات کمی در مورد نحوه استخراج فروکتان از این گیاه، موجود است. استخراج به کمک امواج فراصوت یکی از مهمترین روش های استحصال ترکیبات ارزشمند از منابع گیاهی است و در مقیاس صنعتی و آزمایشگاهی قابل اجرا می باشد. در این تحقیق از طرح باکس بنکن به منظور بررسی تاثیر زمان (5-40 دقیقه)، دمای استخراج (30-70 درجه سانتی گراد) و شدت صوت (20-100 درصد) بر راندمان استخراج فروکتان از سریش و بهینه سازی فرایند استخراج با استفاده از امواج فراصوت استفاده گردید. برای توصیف بازده استخراج از یک مدل درجه دوم استفاده و کارایی آن مورد تایید قرار گرفت. سپس، مدل به دست آمده جهت یافتن شرایط بهینه اثر متقابل فاکتورها و برآورد بهترین شرایط فرایند با بیشترین بازده استخراج استفاده گردید. نتایج نشان داد در صورتی که زمان استخراج 29.31 دقیقه، دمای استخراج 60 درجه سانتی گراد و شدت صوت 80.04 درصد باشد، بیشترین بازده استخراج حاصل می گردد.

استخراج، امواج فراصوت، روش سطح پاسخ، سریش، فروکتان