نگار خوشنویس - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان
وحید حکیم زاده - استادیار، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان
محمدرضا عابدی - استادیار، گروه شیمی کاربردی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان

کاروتنوییدها دسته بزرگی از رنگدانه های طبیعی هستند که دارای ویژگی هایی نظیر فعالیت پیش ویتامینی، آنتی اکسیدانی و بهبود سلامتی انسان می باشند. در بیشتر ضایعات حاصل از فراوری مواد خوراکی ترکیبات سودمندی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی، ضدمیکروبی و تغذیه ای هستند، وجود دارد. پوست کدوحلوایی به عنوان یکی از ضایعات مواد خوراکی دارای کاروتنوییدهای مفیدی ازجمله لوتیین است که فواید سلامت بخشی آن کاملا شناخته شده است. هدف از این پژوهش استخراج عصاره کاروتنوییدی پوست کدوحلوایی بر پایه لوتیین بود که با 3 حلال اتانول، متانول و اتیل استات در دو دمای 25 و 40 درجه سانتی گراد انجام شد. در این تحقیق از روش های HPLC و UV-Vis، برای تعیین میزان لوتیین و از آزمون های FRAP و DPPH برای تعیین قدرت آنتی اکسیدانی عصاره ها استفاده گردید. نتایج نشان داد باتوجه به زمان بازداری لوتیین خالص در HPLC که حدود 2.243 دقیقه به طول انجامید، میزان لوتیین در عصاره به دست آمده با حلال متانول در دمای 40 درجه سانتی گراد نسبت به سایر عصاره ها بیشتر بود، به طوری که سطح زیر پیک آن در حدود 9561 به دست آمد. همچنین روش رنگ سنجی UV-VIS بر اساس مقدار جذب نور لوتیین خالص نیز نشان داد عصاره استخراجی با متانول در دمای 40 درجه سانتی گراد نسبت به سایر عصاره ها بیشترین مقدار جذب نور را دارد. عصاره استخراجی با حلال متانول در دمای 40 درجه سانتی گراد بیشترین قدرت آنتی اکسیدانی را بر اساس میزان احیاکنندگی آهن FRAP و ظرفیت آنتی اکسیدانی با رادیکال DPPH نیز دارا بود که به ترتیب Fe (II) /lit 10.44 و 1973 بر اساس EC50 به دست آمد.

آنتی اکسیدان، کاروتنویید، کدوحلوایی، لوتیین، متانول