شیما جوهری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران . دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
مصطفی مسعودی نژاد - گروه معماری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

بررسی سکونتگاه های انسانی در طول تاریخ نشاندهنده تاثیر فراوان اقلیم و شرایط آب و هوایی در شکلدهی به این سکونتگاه ها میباشد. با پیشرفت تکنولوژی انسان معاصر در طراحی سکونتگاه های خود کمتر به این مهم توجه نموده است. امروزه انسان با بحران متعدد زیست محیطی روبروست از جمله، محدودیت منابع انرژی و آلودگی های ناشی از مصرف سوختهای فسیلی که در اثر شکل زندگی انسان معاصر ایجاد شده اند. این در حالی است که در معماری بومی مسایل و عوامل اقلیمی و زیست اقلیمی کاملا مورد توجه بوده و ساختمان بنحوی طراحی و ساخته میشد که کمترین اثرات مخرب را در محیط زیست داشته باشد. شایان ذکر است با توجه به تعداد بالای ساختمانها بنظر میرسد هر تغییر هرچند کوچک در بخش ساختمان سبب تاثیر فراوان جهت بهبود شرایط خواهد شد. علاوه بر این بازخوانی معماری بومی جهت معاصر سازی و استفاده در طراحی ساختمانهای امروزی در این زمینه بسیار مفید میباشد. بدین منظور برای درک بهتر عملکرد ساختمانهای بومی در بهینه سازی مصرف انرژی و ایجاد شرایط آسایش حرارتی، تعداد 12 ساختمان در بافت سنتی دزفول که معرف ویژگی های معماری بومی دزفول واقع در اقلیم گرم و نیمه مرطوب، میباشند، از منظر جهتگیری که یکی از عوامل مهم در شرایط و رفتار حرارتی ساختمان میباشد مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته شد. با توجه به تحلیل نمونه های موردی به نظر میرسد، جهت گیری غالب، شمال شرقی به جنوب غربی و شمال غربی به جنوب شرقی میباشد که در اکثر نمونه ها مشاهده شد. لازم به ذکر است با توجه به مطالعات، این دو جهت گیری تاثیر فراوانی در بهبود رفتار حرارتی و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان دارند.

ساختمان، معماری بومی، بهینهسازی مصرف انرژی، اقلیم، جهتگیری ساختمان