حبیب حاجتمند - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)

یکی از مسایل مهم و مبتلا به در دستگاه قضایی مساله تعزیر است. و از کلیدی ترین مسایل در مبحث تعزیر تعیین نوع مجازات تعزیریاست. برخی از فقها معتقدند طبق قاعده التعزیر دون الحد تعیین مقدار و نوع مجازات تعزیری به حاکم واگذار شده است و وی می تواند در جرایم تعزیری مجازاتی غیر از ضرب و به هر نوع و میزان که لازم باشد، حکم کند. برخی دیگر اختیار قاضی در این قاعده رامنحصر در تعیین میزان مجازات می دانند نه نوع آن. قایلین به این قول بر این نظر هستند که علاوه بر استعمال معنای غیر درآیات قرآن، در روایات نیز این لفظ به همین معنا بکار برده شده است؛ از جمله این روایات میتوان به روایت صحیحه سماعه،سدیر و ابن فضیل اشاره کرد. اما در این نوشتار ضمن نقد این ادله، دلایلی بر استقرار تام معنای دون، در شلاق کمتر از حد اقامه شدهاست.

تعزیر، دون الحد، مجازات، تازیانه