بررسی ارتباط میان اختلالات متابولیک و جنس سنگ کلیه در کودکان مراجعه کننده به بیمارستان کودکان حضرت علی اصغر (ع) طی سال های 1395-1385

سابقه و هدف: در سال های اخیر شیوع سنگ کلیه در کودکان رشد چشمگیری داشته است. به علاوه، تشکیل سنگ کلیه در سنین پایین، احتمال نارسایی مزمن کلیه را به شدت افزایش می دهد. با این وجود به علت کمتر بودن شیوع این اختلال در کودکان نسبت به بزرگسالان، تاکنون مطالعات کمی در این زمینه صورت گرفته و بساری از علل ایجاد هنوز ناشناخته اند. پژوهش حاضر در نظر دارد با بررسی علل متابولیک ایجاد سنگ کلیه ی کودکان، ارتباطی بین ریسک فاکتورهای ادراری و جنس سنگ کلیه بیابد. مواد و روش ها: مطالعه ی مقطعی تحلیلی، روی کودکان مبتلا به سنگ کلیه که طی سال های 1395-1385 به بیمارستان کودکان حضرت علی اصغر (ع) مراجعه کرده بودند، انجام گرفت. 66 بیمار با سن کمتر از 13 سال، که سوابق آن ها شامل آزمایش آنالیز ادرار، جمع آوری ادرار 24 ساعته، کشت ادرار و تعیین جنس سنگ کلیه بود، به مطالعه وارد شدند. با بررسی پرونده ی این بیماران، متغیرهای سن، جنس، عفونت ادراری، سابقه ی خانوادگی ، PH ادرار و میزان دفع روزانه ی کلسیم، اوریک اسید، اگزالات و سیترات مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای توصیف متغیرهای کیفی از درصد و برای متغیرهای کمی از میانگین و انحراف معیار استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS ورژن 23 صورت گرفت و فراوانی هر یک از موارد در بیماران تعیین شد. سپس با استفاده از تست Chi-square ، ارتباط میان مواد موجود در ادرار و جنس سنگ کلیه ی بیماران بررسی شده و سطح معناداری کمتر از 5.50 در نظر گرفته شد. پژوهش حاضر به تایید کمیته ی اخلاق دانشگاه علوم پزشکی ایران رسیده است. یافته ها: از 66 نمونه ی موردمطالعه، 38 نفر پسر بودند (57.5%) و میانگین سنی بیماران (± انحراف معیار) 6±6.21 سال بود. در 8 نفر از بیماران سابقه ی خانوادگی مثبت بوده است ( 12 %). عفونت ادراری در 21 نفر ( 31.8 %) مشاهده شد که بنابر آزمایش کشت ادرار شایع ترین عامل عفونت در میان آن ها، باکتری E.coli بوده است (42.8%). PH ادرار در بیشتر موارد (78.6%) اسیدی گزارش شد. در ارزیابی ساختار سنگ ها، در بسیاری از موارد ( 94.4 %) اگزالات کلسیم در تشکیل سنگ ها نقش داشته و در 29.4 % موارد، سنگ از جنس اگزالات کلسیم خالص بوده است. شایع ترین اختلالات متابولیکی در بیماران به ترتیب هایپرکلسی اوری ( 67 %)، هیپوسیترات اوری ( 61 %) و هایپراگزالوری ( 45 %) بودند. در این مطالعه ارتباط معناداری بین هایپرکلسی اوری با تشکیل سنگ هایی از جنس اگزالات کلسیم مشاهده شد (P<0.05) و همچنین ارتباط معناداری بین اسیدیته ی ادرار با تشکیل سنگ های اگزالات کلسیمی یافت شد (P<0/05). در حالی که این دو پارامتر با تشکیل سنگ های کلسیم فسفاتی ارتباط معناداری نداشتند (P> 0/05). نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر نشان داد که درصد بسیار زیادی از سنگ های کلیوی در کودکان از جنس اگزالات کلسیم می باشند و این نوع سنگ اغلب در شرایط هایپرکلسی اوری و PH اسیدی ادرار ایجاد می شود. بنابراین می توان با اصلاح این دو پارامتر در بیمار، از شکل گیری مجدد این نوع سنگ جلوگیری کرد. با این حال به نظر می رسد برای اطمینان بیشتر، مطالعات دیگری با حجم نمونه ی بزرگتر مورد نیاز باشند.

Keywords:

سنگ کلیه , جنس سنگ کلیه , کودکان , اختلالات متابولیک