شمارش میزان بارباکتریایی وسایل و سطوح آشپزخانه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در شهر بیرجند در سال 1396

سابقه و هدف: یکی از راه های مهم انتقال عفونت، آلودگی مواد غذایی است. از جمله بیماری های باکتریایی منتقله از طریق مواد غذایی می توان به بوتولیسم، عفونت باسودوموناس آیروژینوس، کامپیلوباکتریوزیس، عفونت اشرشیاکلی، سالمونلوزیسوشیگلوزیس اشاره نمود. بطور کلی دیده شده است که برخی از مواد غذایی به سبب ارتباط با وسایل و سطوح و دست آلوده در محیط آشپزخانه‎ها دارای بار میکروبی بیش از حد استاندارد بین المللی بوده اند که می تواند یکی از علل بالا بودن میزان بروز عفونت های بیمارستانی باشد. هدف از انجام این مطالعه سنجش بار باکتریایی تام وسایل و سطوح در آشپزخانه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی در زمستان سال 1396 در شهر بیرجند انجام گرفت. تعداد 200 نمونه از 4 سلف و آشپزخانه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گرفته شد. نمونه ها با استفاده از سواپ (wet method) اخذ گردید و پس از تهیه ی رقت سریالی از نمونه ها جهت شمارش بار باکتریایی در محیط plate count Agar کشت داده شدند. سپس گرمخانه گذاری در دمای 37 درجه سانتیگراد به مدت 24-48 ساعت انجام گرفت. پس از طی انکوباسیون، شمارش کلونی ها صورت گرفته و نتایج به صورت آمار توصیفی cfu/ml گزارش شد. نتایج بصورت جدول درصد فراوانی شمارش استاندارد (SPC) و تقریبی (EsPC) پلیت های کشت داده شده در سه سطح بیشتر از 30 کلنی، بین 30 تا 300 کلنی و کمتر از 30 کلنی تقسیم شد. یافته ها: از میان 200 نمونه گرفته شده از وسایل و سطوح آشپزخانه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند 97/5% کشت باکتریایی مثبت بدست آمد. بالاترین میانگین بار تام باکتریایی، در گروه دستگاه ها شامل یخچال، فریزر، خمیرگیر، چرخ گوشت، فر، دستگاه پخت کباب، گرمکن غذا، ترازو، مخلوط کن، دستگاه خلال کن و دستگاه پوست کن، (cfu/ml107*3/8 ) و کمترین بار باکتریایی مربوط به گروه روکش وسایل و لباسکار شامل پیش بند، دستگیره، روپوش، چرخ گوشت، روپوش سرآشپز و کاور دستگاه کباب ساز، (cfu/ml 102*8/8) بدست آمد. در گروه وسایل پذیرایی (شامل ظرف توزیع غذا، ظروف غذاخوری شسته شده، لیوان، دیس، کاسه سوپ خوری، استکان چایخوری، قوری، قندان، فلفلدان و نمکدان) 53/8 درصد آلودگی مربوط به ستون تعداد کلنی های کمتراز 30 عدد است، این موضوع نشان می دهد که انتقال آلودگی باکتریایی مرتبط با انتقال غیر مستقیم و ثانویه می باشد. نتیجه گیری: باتوجه به یافته های این مطالعه، می توان نتیجه گرفت که میانگین بار آلودگی باکتریایی در 4 آشپزخانه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجنددر شهر بیرجند نسبتابالا است و با توجه به بیماریزا بودن برخی از انواع باکتری ها باید نسبت به رفع آلودگی آن اقدام گردد. پیشنهاد می شود تا در جهت کاهش عفونت های مراکز پخت غذا، آموزش کارکنان این مراکز و نظارت دقیق بازرسان بهداشتی در اولویت کار دستگاه های نظارتی قرار گیرد.

Keywords:

بار باکتریایی , آلودگی آشپزخانه , آشپزخانه بیمارستان