نعمت الله خادمی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
صمد امامقلی زاده - دانشیار گروه مهندسی آب و خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
سیدحسین حسینی - استادیار گروه مهندسی آب و خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
علیرضا قنبری - کارشناس شرکت مهندسین مشاور دریا ترسیم

احداث سد در مسیر رودخانه منجر به رسوبگذاری1 در مخزن سد می شود. با توجه به تاثیر مستقیم عمر مفید 2مخزن سد در میزان بازده اقتصادی آن و نظر به اینکه عمر مفید مخزن بر اساس میزان رسوبگذاری در آن تعیین می گردد. مساله رسوبگذاری در مخزن سد از مهمترین عوامل تاثیرگذار در اقتصاد طرح خواهد بود از این رو برآورد حجم رسوب انباشته شده در مخازن سدها در مدیریت بهره برداری آنها بسیار حایز اهمیت است. در تحقیق حاضر سد مخزنی شیرین دره استان خراسان شمالی انتخاب و مورد مطالعه قرارگرفت، با استفاده از داده های هیدروگرافی برداشت شده در سال های 1391 و 1396، حجم رسوبات مخزن توسط نرم افزار Land محاسبه و برابر با 3641639 متر مکعب بدست آمد. جهت کنترل و صحت محاسبات از مقادیر حجم آب مخزن بدست آمده از نرم افزار Arc GIS استفاده شد. نتایج نشان داد که اختلاف بین حجم آب مخزن بین سال های 1391 و 1396 که همان حجم رسوبات انباشته شده در طی 5 سال است برابر با 3610480 متر مکعب برآورد گردید. همچنین اختلاف میزان حجم رسوبات انباشته شده در مخزن توسط نرم افزار Land، کمتر از 1 درصد خطا بوده است. درنهایت مقدارحجم متوسط سالانه رسوبات ته نشین شده در مخزن سد شیرین دره 722096 مترمکعب تخمین زده شد.

رسوبگذاری، مخزن سد، سد شیرین دره، داده های صحرایی، Land , Arc GIS