حامدرضا ظریف صنایعی - استادیار دانشکده مهندسی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
کاظم الله دادی - دکتری سازه های آبی، کارشناس کنترل کیفیت شرکت بتن آماده دژ بتن یاسوج

پرش هیدرولیکی از جمله پدیده های هیدرولیکی شگفت آوری است که موجب استهلاک انرژی جنبشی آب می گردد سازه های هیدرولیکی نظیر حوضچه های آرامش عمدتا به منظور استهلاک انرژی در پایین دست سرریزها، تندآبها و دریچه ها از این خاصیت مهم پرش هیدرولیکی استفاده مینمایند. ابعاد این سازه ها بستگی مستقیم به مشخصات پرش هیدرولیکی دارد از این رو برای اقتصادی کردن این سازه ها ، از دیرباز مطالعات گسترده ای به منظور مطالعه مشخصات پرش هیدرولیکی و چگونگی کنترل آن و یا به حداقل رساندن ابعاد آن صورت گرفته است. ازجمله در سالهای اخیر مشخص گردیده است که زبری ممتد حوضچه های آرامش می تواند در کاهش ابعاد پرش موثر باشد با چنین فرضیه ای تحقیق حاضر انجام گرفته است تا با استفاده از نتایج آزمایشگاهی و مقایسه با روش استنتاجی فازی-عصبی بتوان میزان و نحوه تاثیر آن را مشخص نمود. با این هدف از نتایج آزمایش های با اعداد فرود ورودی در محدوده 3 تا 8 و پنج زبری مختلف در فلومی به ابعاد های با عرض 0.60 متر ،ارتفاع 0.60 متر و طول 14.40 متر و تعداد 178 آزمایش در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه پالرمو استفاده شده است و سپس این داده ها بعنوان ورودی برای روش استنتاج فازی –عصبی استفاده شد و پارامترهای پرش هیدرولیکی با استفاده از این روش تعیین شد و با نتایج آزمایشگاهی برای مشخصات پرش هیدرولیکی مقایسه گردید. نتایج ارایه شده حاکی از پیش بینی بسیار خوب مشخصات پرش هیدرولیکی با استفاده از روش استنتاج فازی –عصبی می باشد زیرا نتایج این روش تطابق خوبی با مشخصات پرش هیدرولیکی بدست آمده از داده های آزمایشگاهی دارد. از این روش و نتایج تحقیق حاضر می توان برای پیش بینی سایر پدیده های هیدرولیکی نیز استفاده کرد.

پرش هیدرولیکی، بستر زبر، حوضچه آرامش، شبکه عصبی-مصنوعی، سیستم فازی-عصبی