سیدصالح موسوی خلخالی - دکترای فلسفه از دانشگاه لوون بلژیک، نویسنده و محقق، مدرس فلسفه در مجتمع آموزشی خاتم تهران

مفاهیم مکانی ، بنمایه ی نظری تحقق تمدنها هستند و فلسفه ، علم آمادهسازی این مفاهیم است. با این حال، تاریخ اندیشه به فضا و مکان ، آگاهانه بی توجهی کرده است. نظر کلی این است که راهبرد متافیزیکی غالب در فلسفه، جهت رودررویی با گذشته، حال و آینده ی یک تمدن و ثانویه سازی فلسفی مکان تحت زمان، به ایده آلیسم انجامیده است. در مسیر تلاش برای واژگونی نظری-علمی این سنت و جستجوی تحقق آرمان شهرهای زمان شکل از طریق مکان، باید یک فلسفه ی کاربردی قصد کرد که به اهمیت فضا و مکان در تحقق مادی و محسوس آرمانهای تمدنی آگاه است. طبق این فلسفه ی مکانی ، تنها زمانی میتوان به تحقق حقیقی یک تمدن امید داشت که در ترجمه ی نظریات به مفاهیم مکانی و ابداع فضا توفیق داشته باشد.مقاله ی حاضر، تلاش دارد که ابتدا با کاربرد ابزار تحلیلی فلسفه و تبیین جایگاه فضا و مکان برای هستی انسان، میان معماری و مفاهیم تمدنی ارتباط برقرار کند. سپس در بخش دوم، با مطالعه ی موردی صحن رضوی وبرای نمایش چگونگی روند یافتن ترجمه ی مکانی آرمانها ، به معرفی طرحی پرداخته ایم که به آستان قدس رضوی با عنوان صحن کودکان رضوی ارایه شده است و آن را یک تحقق آرمانهای تربیتی تمدن شیعه (در حوزه ی کودک) میدانیم. این پیشنهاد نشان میدهد که نمیتوان بدون فضا و مکان به تحقق کامل یک تمدن امید داشت. در پایان به شرایط و تنگناهای اجرایی این طرح پرداخته ایم.

تمدن؛ فلسفه؛ پدیده شناسی؛ مفاهیم مکانی؛ معماری؛ فضا؛ تربیت