جواد سرخوش - دانشیار دانشگاه الزهرا (س) و گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
فریبا طایی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق دانشگاه الزهرا

موانع نکاح در کتب فقهی تحت عنوان اسباب تحریم نکاح مطرح می گردد؛ اسباب تحریم نکاح اموری است که عدم آنها در نکاح شرط است و وجود آنها مانع صحت نکاح می گردد؛ در فقه اسلام و حقوق مدنی ایران، لعان به عنوان یکی از اسباب تحریم نکاح مطرح شده است؛ امروزه مردم جامعه تصور می کنند که لعان تنها در کتاب های حقوقی آمده و در زمره قوانین متروکی است که نقشی در زندگی اجتماعی ما ندارد اما زمانی مساله لعان در زندگی ما زمانی اهمیت پیدا می کند که مردی مدعی گردد همسر دایمی وی که مدخول بها می باشد با مرد دیگری مرتکب زنا گردیده و ادعا کند تنها خودش این عمل را مشاهده نموده و کسی دیگر شاهد آن نبوده؛ وبا توجه به اینکه راه های اثبات زنا بسیار دشوار است به این دلیل که احتمال وجود همزمان چهار شاهد مرد تقریبا غیر ممکن است یا در صورت وجود چهار شاهد کسی حاضر به ادعای شهادت نیست در این صورت شوهر به وسیله لعان حد قذف را از خود ساقط می کند؛ و همچنین زن نیز می تواند به وسیله لعان از حق خودش دفاع کند زیرا ممکن است شوهر به دلیل کینه توزی به آن تهمت زده باشد و به این وسیله از آن انتقام بگیرد؛ و با توجه به این که مهم ترین حکمت تشریع لعان این است که زن بتواند نسبت زنا را از خود ساقط کند و آبروی خود را حفظ کند؛ فلذا زن به وسیله لعان حد زنا را از خود ساقط می کند. همچنین عقدی که در حال احرام واقع می گردد باطل است چنانکه از احکام محرم معلوم می گردد نظر شارع اسلام آن بوده کسانیکه محرم هستند به امور دنیوی نپردازند. فلذا به این مساله می پردازیم که رجوع از لعان در نفی نسب چه حکمی دارد و اینکه آیا علم و جهل تاثیری در عقد در حال احرام دارد

لعان، حرمت، حد قذف، حد زنا، نفی نسب، احرام