تحلیل روایی تاریخ بیهقی با تکیه بر دیدگاه رولان بارت

شاخص ترین اثر ابوالفضل بیهقی، تاریخ گرانسنگ مسعودی، معروف به تاریخ بیهقی است. پیوند این اثر بنا بر ساختار روایی آن با ادبیات، امری غیر قابل انکار است. نکته اساسی در مورد آثاری چون تاریخ بیهقی، کیفیت، تفاوت قواعد و نوع بیان روایت در آنهاست. پژوهش حاضر، بر اساس رویکرد توصیفی- تحلیلی، با هدف کاربرد ساختاری روایت، به طور خاص رویکرد بارت، به تحلیل روایی تاریخ بیهقی پرداخته و ضمن ارزیابی آن به منزله یک روایت، لایه های زیرین روایت های گوناگون این اثر تاریخی - ادبی را کنکاش، و دلالت ها و معانی پنهان آن را آشکار میسازد. آنچه از پژوهش مذبور دریافته میشود این است که، صداقت و صمیمیت تاریخ بیهقی تا حدودی مدیون روایت پردازی موفق نویسنده آن است. علاوه بر این،با مدنظر قرار دادن سطوح سه گانه روایی بارت - تحلیل کارکردها، کنشگرها و روایت-،این آگاهی در مخاطب ایجاد میشود که رفتارهایی که شخصیت های تاریخ بیهقی در موقعیت های گوناگون از خود بروز میدهند، گاهی رنگ دنیا طلبی و منفعت طلبی به خود می-گیرد و این امر در واقع، روایتگر لذت جویی، مادیگرایی و عدم وجود ارزش ها و باورها در انسان است که در قالب یک روایت به تصویر کشیده شده است.

Keywords:

تحلیل روایت , ساختارگرایی , تاریخ بیهقی , رولان بارت , شخصیت