حجت میرانی مقدم - دانشجوی دکتری آبشناسی، دانشگاه صنعتی شاهرود
غلامحسین کرمی - دانشیار دانشکده علوم زمین دانشگاه صنعتی شاهرود
رحیم باقری - استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه صنعتی شاهرود

قنات مهمترین روش بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک است. در دشت گناباد 26 رشتهقنات وجود دارد که سالانه 19/5 میلیون مترمکعب آب زیرزمینی از آنها استحصال میگردد. میزان بارندگی کم باعث شده در این منطقه رودخانه دایمی وجود نداشته باشد و تنها راه حیات در این منطقه خشک، استفاده از آبهای زیرزمینی توسط قناتاست. قدمت برخی از قنات های این دشت به 2700 سال پیش میرسد. در حال حاضر آب قناتهای دشت گناباد مصرفکشاورزی دارند ولی هنوز از آب برخی قناتها همچون خشویی جهت مصرف شرب نیز استفاده میگردد. در این تحقیق بااستفاده از آنالیز شیمیایی آب قنات های اصلی دشت گناباد، وضعیت آب قناتها از نظر مصارف گوناگون مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج هیدروژیوشیمیایی نشانگر این است که کیفیت آب قنات های خشویی و رهن برای مصرف شرب خوب، قصبهو بهاباد قابل قبول و قنات بیدخت نامناسب است. آب قناتهای خشویی و دیزق نسبتا سخت، رهن سخت و قصبه، بهاباد وبیدخت کاملا سخت است. سختی آب قناتها سختی موقت است. آب قنات بیدخت برای کشاورزی نامناسب و آب سایرقنات ها برای کشاورزی در زمینهای با نفودپذیری بالا مناسب است. جهت مصارف صنعتی آب همه قناتها دارای خاصیترسوبگذاری می باشند.

قنات، نمودار شولر، نمودار ویلکاکس، شاخص لانژلیر