محمدبهزاد امیری - استادیار مجتمع آموزش عالی گناباد
پرویز رضوانی مقدم - استاد دانشگاه فردوسی مشهد
محسن جهان - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر نهاده های بوم سازگار بر خصوصیات فیتوشیمیایی گل و دانه گاوزبان ایرانی (Echium amoenum)آزمایشی در دو سال زراعی متوالی 91-1390 و 92-1391 در دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل هفت نوع نهاده آلی و زیستی مختلف نظیر اسید هیومیک، اسید فولویک،نیتروکسین (حاوی باکتری های .Azotobacter spp و .Azospirillum spp)، بیوفسفر (حاوی باکتری های .Bacillus sp و.Pseudomonas sp)، بیوسولفور (حاوی باکتری های .Acidithiobacillus spp)، میکوریزا حاوی قارچ Glomus mosseaeو حاوی قارچ Rhizophagus intraradices و عدم استفاده از کود (به عنوان تیمار شاهد) بودند. نتایج آزمایش نشان داد کهبیشترین میزان فنول کل در نتیجهی کاربرد بیوسولفور بدست آمد و میزان آنتوسیانین کل در شرایط استفاده از اسید هیومیکو اسید فولویک به ترتیب 38 و 33 درصد نسبت به شاهد ارتقاء پیدا کرد. کودهای بیولوژیک بیوفسفر و بیوسولفور میزانفعالیت آنتیاکسیدانی را به ترتیب 8 و 7 درصد نسبت به شاهد افزایش دادند. هر دو میکوریزای مورد مطالعه (G. mosseae وRh. intraradices) به ترتیب افزایش 20 و 15 درصدی روغن دانه و افزایش 30 و 18 درصدی پروتیین دانه را در مقایسه باشاهد در پی داشتند. به طورکلی با توجه به یافته های این پژوهش، با کاربرد نهاده های بوم سازگار ضمن کاهش خسارات ناشیاز کودهای شیمیایی، خصوصیات کیفی گاوزبان ایرانی بهبود یافت.

آنتوسیانین کل، فعالیت آنتی اکسیدانی، فنول کل، میکوریزا، نیتروکسین