حجت الله شرفی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

علیرغم طراحی و اجرای برنامه های متعدد توسعه در کشور، تدوین و ابلاغ سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، هنوز یک الگوی بومی متناسب با مقتضیات تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی کشور برای توسعه طراحی نشده است، به تعبیری دیگر کشور چشم انداز دارد، ولی نظریه توسعه اقتصادی، اجتماعی جامع ندارد. محققان داخلی با آزمون و خطا، چه در برنامه های قبل و بعد از انقلاب اسلامی در جستجوی اکسیر توسعه کشور بوده اند. اکنون که در آستانه برنامه ششم توسعه قرار داریم، کارشناسان درصددند، این برنامه را بر اساس واقعیت های موجود در عرصه بین الملل تدوین کنند. با عنایت به نقش و جایگاه روستاها در فرآیندهای توسعه، موجب توجه به توسعه روستایی و حتی تقدم آن بر توسعه شهری شده است. هدف این مقاله، تحلیل پنج برنامه توسعه جمهوری اسلامی ایران در بعد از انقلاب از نظر محتوای برنامه ها به ویژه از زاویه توسعه پایدار روستایی 1386-1394 و الگوی بومی توسعه اسلامی- ایرانی می باشد. با عنایت به هدف و موضوع مورد مطالعه کاربست فرضیه تحقیق به این صورت تبیین شده است: بنظر می رسد رویکرد برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران در راستای پارادایم توسعه پایدار روستایی باشد. روش شناسی تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از اسناد برنامه های پنج ساله بعد از انقلاب می باشد. نتایج کلی تحقیق برنامه های پنج ساله توسعه بعد از انقلاب نشان می دهد رویکرد برنامه های توسعه از رشد کمی، به رشد کیفی، دانایی محور، و الگوی توسعه اسلامی- ایرانی و اقتصاد مقاومتی در حال تغییر است.

پارادایم توسعه پایدار روستایی، برنامه های توسعه بعد از انقلاب، برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران، الگوی اسلامی- ایرانی توسععه، اقتصاد مقاومتی، سند چشم انداز 1404