سارا واعظی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیولوژی و بیوتکنولوژی گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حسینعلی علیخانی - استاد گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حسن اعتصامی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

در فرآیند کمپوست سازی وضعیت فعالیت میکروبی یکی از پارامترهای مهم برای اندازه گیری مراحل رسیدگی و بلوغ کمپوست است. در این مطالعه آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی جهت تعیین تغییرات میزان تنفس میکروبی و جمعیت باکتری های کمپوست در سه تکرار و به مدت چهار ماه انجام شد. پس از تعیین خصوصیات شمییایی و زیستی ماده خام اولیه ( مخلوط کود گاوی و برگ چنار) فرآیند کمپوست سازی در اتاقک رشد و در دما و رطوبت بهینه آغاز شد و نمونه برداری در روزهای صفر،30، 60، 90 و 120 روز انجام و از نظر تنفس پایه و جمعیت میکروبی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه آماری نشان داد که اختلاف معنی داری بین آزاد سازی CO2 و همچنین تغییرات جمعیت میکروبی در طول مراحل رسیدگی کمپوست سازی وجود دارد، به طوری که تا روز سی ام این دو پارامتر افزایش نشان داد و لی در ادامه روند کاهشی داشت تا به کمترین مقدار خود در روز 120 رسید. لذا دو پارامتر فوق، معیار مناسبی برای بررسی تغییرات فعالیت میکروبی در طی فرآیند کمپوست سازی میباشند.

کمپوست، کودگاوی، جمعیت میکروبی، تنفس پایه، پایداری کمپوست