محبوبه عباسی - دانشجوی دکتری علوم مرتع دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمدعلی زارع چاهوکی - استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمد جعفری - استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

اکوسیستمها مجموعه ای از کالاها و خدمات مهم را برای رفاه انسان ایجاد میکنند که به طور جمعی خدمات اکوسیستمی نامیده میشود. مراتع 43 درصد از خشکی های سطح زمین را تشکیل میدهند و میتوانند به طور همزمان خدمات اکوسیستم چندگانه را ارایه دهند. رویکرد خدمات اکوسیستمی یک شاخه دانشی در حال تکامل است که با احساس نیاز روزافزون به نظامهای پشتیبان و یکپارچه تصمیم گیریهای اکولوژیکی -اقتصادی، از اهمیت تحقیقاتی زیادی برخوردار شده است. بسیاری از خدمات اکوسیستم های طبیعی بهطور کامل در بازارهای تجاری داد و ستد نمیشود، یا به گونه ای که با خدمات اقتصادی و سرمایه تولیدی مقایسه شوند، کمی سازی نمی شوند؛ بنابراین اهمیت کمی در سیاستگذاری ها دارند. بدون ارزیابی های کمی این خدمات معمولا توسط تصمیم گیرندگان استفاده از اراضی و مدیران سرزمین نادیده گرفته میشود. نادیده گرفته شدن این خدمات تفکر رایگان بودن این کارکردها و به دنبال آن بهره برداری بیرویه از آنها و یا تغییر کاربری اراضی را در پی دارد که نتیجه این اقدامات نیز تخریب منابع طبیعی میباشد. در نتیجه به منظور حفاظت اکوسیستمهای طبیعی و توانمندسازی ساختار مدیریت منابع طبیعی لازم است که خدمات ارزشمند طبیعی را از نظر اکولوژیکی و اقتصادی کمی سازی شود. نرم افزار InVEST قادر است با وارد سازی اطلاعات لازم، خروجیهای نسبتامفیدی در این زمینه در اختیار ما قرار دهد. کمی کردن خدمات اکوسیستم در یک روش مکانی واضح و تجزیه و تحلیل اختلاف بین آنها می تواند به تصمیم گیری منابع طبیعی موثرتر، کارآمد و قابل دفاع کمک کند.

خدمات اکوسیستمی، اراضی مرتعی، ارزش گذاری، .InVEST