سونا نوروزی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس، گلستان
ابوالفضل دانشور - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس، گلستان
علی ستاریان - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس، گلستان
الهام امینی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

جنس ارس از معدود سوزنی برگانی بومی ایران است که با 6 گونه توانسته است در مناطق مختلف کشور ایران بطور طبیعی گسترش یابد. در حال حاضر اغلب رویشگاه های آن بطور جدی تخریب شده و لذا تلاش می شود تا با کاهش عوامل آسیب رسان اعم از طبیعی یا غیر طبیعی اولا جلوی تخریب فزاینده آن گرفته شود و ثانیا نسبت به احیاء این گونه ها اقدام شود. یکی از مهمترین عوامل نابودی درختان کهنسال و دیر زیست ارس در رویشگاه منطقه چهارباغ استان گلستان، حضور گیاه نیمه انگل دارواش کوتوله (Arceuthobium oxycedri ) روی درختان ارس است که با دریافت غذای مورد نیاز خود باعث کاهش توان فیزیولوژیک و کیفیت حیات درختان میزبان شده و در مراحل بالای آلودگی می تواند منجر به مرگ گیاه میزبان شود. بر اساس بررسی های انجام شده، هنوز مطالعات جامعی در خصوص سطح آلودگی درختان رویشگاه ارس چهارباغ توسط گیاه نیمه انگلی دارواش کوتوله صورت نگرفته است. به این منظور پس از گردش در عرصه رویشگاه بصورت تصادفی تعداد 20 درخت ارس آلوده به دارواش کوتوله و همزمان 20 درخت ارس سالم که در نزدیکترین فاصله درخت آلوده بودند انتخاب و فاکتور های رویشی درخت میزبان و درخت سالم از جمله قطر برابر سینه، ارتفاع کل، ارتفاع تاج، قطر تاج، متوسط تعداد مخروط میوه در فریم یک متر مربعی و شدت آلودگی درختان اندازه گیری و ثبت شد. در مجموع همه فاکتورهای ذکر شده در درختان آلوده با دارواش کوتوله کاهش نشان می دهند و این کاهش با افزایش شدت آلودگی رابطه مستقیم دارد.

ارس کوهی، پوشش گیاهی، گیاه میزبان، شدت آلودگی، تنوع زیستی