جلال الدین حسانی - دانشجوی دوره دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، مدرس گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت،رشت، ایران
نسرین آگین - کارشناس ارشد حقوق بین الملل دانشگاه پیام نور استان تهران، وکیل پایه یک دادگستری کانون وکلای مرکز، تهران، ایران

پیشرفتهای شتابان صنعت و فناوری در آغاز هزاره سوم میلادی، ارتکاب بیش از پیش جرایم زیست محیطی را به همراه آورده است. برنامه راهبردی نظام سیاست جنایی ایران در پرتو توانمندیهای ارکان خود میتواند پاسخ های مناسبی را در اینباره نمایش دهد. حقوق کیفری بین المللی نیز به دنبال پیشرفت های ساختاری خود در دهه های گذشته توانمندیهایی در این باره دارد که در دکترین سیاست جنایی بین المللی چندان به آنها پرداخته نشده است. هدف اصلی این نوشتار مطالعه پاسخ های پیش روی نظام سیاست جنایی ایران و حقوق کیفری بین المللی در برابر پیامدهای ناخوشایند جرایم زیست محیطی است. این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی و با بهره گیری از رویکردهای مطالعات میان رشته ای در علوم جنایی نگاشته شده است. نهادینه سازی پاسخ دهی به جرایم زیست محیطی در برنامه راهبردی ملی پیشگیری از جرم، بهره گیری از توانمندیهای سازمانهای مردم نهاد، کاربست رهیافت مدیریت خطر جرم در برابر جرایم یادشده، پیش بینی مراجع قضایی تخصصی برای رسیدگی به جرایم زیست محیطی، احراز مسیولیت مدنی مرتکبان جرایم پیشگفته و نیز امکانسنجی جایدهی این جرایم در شمار جرایم علیه بشریت یادشده در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی در شمار مهمترین پاسخهای نظام های کیفری ملی و بین المللی در هنگام مبارزه با جرایم زیست محیطی است.

جرایم زیست محیطی، سیاست جنایی، حقوق کیفری بین المللی، مدیریت خطر، مسیولیت مدنی