شیوا گل افشان - دانشجوی مامایی، گروه مامایی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
فایزه نجفی - دانشجوی مامایی، گروه مامایی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
آرزو منیری مقدم - دانشجوی مامایی، گروه مامایی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
آیلین والی تبار - دانشجوی مامایی، گروه مامایی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

دیسمنوره یا قاعدگی دردناک یکی از شایع ترین مشکلات ژنیکولوژیک زنان است که به صورت درد سوزنی و اسپاسمی همراه با دردهای عضلانی و شکمی در قسمت تحتانی شکم حس می شود و ممکن است در کمر و پشت، کشاله ران و پاها هم حس شود. دیسمنوره به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود. دیسمنوره اولیه درد قاعدگی در غیاب بیماری قابل اثبات لگنی است که معمولا در ابتدای قاعدگی شروع می شود و ممکن است 8 ساعت تا 3 روز ادامه یابد. دیسمنوره ثانویه غالبا حاصل بیماری های لگنی زمینه ای مانند اندومتریوز، ادنومیوز، بیماری التهابی لگن، استفاده از IUD، ناهنجاری های مجاری مولرین و کیست های تخمدانی است و درد معمولا 5 تا 7 روز تداوم دارد. دیسمنوره اولیه ممکن است حاصل فاکتورهای روحی و روانی، فاکتورهای اندوکرینی، فاکتورهای سرویکال، افزایش غیرطبیعی فعالیت رحمی، ساخت و ترشح بیش ازحد پروستاگلاندین ها باشد. فشار روی رحم، فعالیت بیش ازحد، افسردگی و استرس، سرما، مصرف الکل، سیگار و رژیم غذایی پرچربی به عنوان عوامل تشدیدکننده شناخته شده اند. عوامل مسبب عدم تخمک گذاری، زایمان واژینال قبلی، افزایش سن و فعالیت فیزیکی در طی قاعدگی ازجمله عوامل کاهنده درد قاعدگی هستند.شروع زودهنگام اولین قاعدگی، استعمال دخانیات،BMI بالا، جریان قاعدگی طولانی و زیاد، تاریخچه خانوادگی دیسمنوره، سن کمتر از 20 سال و خونریزی نامنظم از عوامل موثر بر دیسمنوره ثانویه هستند. شیوع دیسمنوره در ایران حدود 71% و در خاورمیانه بین 94- 34% گزارش شده است.دیسمنوره به عنوان یکی از دلایل اصلی غیبت از کلاس درس و از دست دادن ساعات کاری مفید است. ازآنجایی که طیف وسیعی از عوامل نژاد، سبک زندگی، میزان فعالیت، ژنتیک، تغذیه و ... بر شدت و شیوع این اختلال موثر هستند، در یک مطالعه سیستماتیک، کلیه مقالات فارسی و انگلیسی منتشرشده در گوگل اسکولار و پایگاه اطلاعات جهاد دانشگاهی طی سال های 2010 تا 2018 در مورد دیسمنوره و عوامل موثر بر آن موردبررسی قرار گرفت. این مطالعه بخش اول پژوهشی در خصوص تعیین شیوع دیسمنوره در دانشجویان خراسان شمالی است.

دیسمنوره، شیوع، علل دیسمنوره