علیرضا مرتضایی - ستادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان، سمنان، ایران
محمد فرهادیان - ارشناس ارشد سازه، گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان، سمنان، ایران

به دلیل پستی و بلندی ها و شیب زمین و همچنین اجرا یا عدم اجرای طبقات زیرزمین در بخشی از سازه، ممکن است سازه هایی مورد استفاده قرار گیرند که در تراز پایه خود دارای اختلاف تراز باشند. مهمترین مشخصه این سازه ها قرارگیری بر روی شالوده هایی است که دارای ترازهای افقی متفاوتی هستند. در این نوع شالوده ها تیررابط نقش اساسی در عملکرد یکپارچه شالوده و به تبع آن سازه بازی می کند. لذا در این مقاله، عملکرد تیرهای رابط بتن آرمه در شالوده سازه های کوتاه-، میان و- بلند- مرتبه (4، 10، 18 طبقه) که دارای اختلاف تراز متفاوت (0/5، 1، 1/5، 2، 2/5، 3 متر) می باشند، مورد بررسی قرار می گیرد. تیرهای رابط مذکور بر مبنای ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران (طراحی برمبنای 10 درصد بیشترین نیروی فشاری ستون های متصل به شالوده) و ضوابط مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ایران (بر مبنای کنترل نشست و دوران مجاز) طراحی شدند. از نرم افزار SAP2000 برای بدست آوردن نیروهای تراز پایه و از نرم افزار ABAQUS برای تحلیل دینامیکی غیرخطی تحت اثر بارها، دوران ها و نشست ها استفاده شد. نتایج تحلیل نشان دادند در تیرهای رابط تنش ون میسز تحت اثر بارهای وارده ناچیز بود ولی این تنشها تحت اثر نشست و دوران مقادیری بین 10MPa الی 33MPaرا بخود اختصاص دادند. این امر بیانگر این مطلب است که رفتار این تیرها بیشتر تحت اثر نشست و دوران در تراز شالوده بوده و عملکرد نامناسب آنها در حین زلزله چه خطراتی را متوجه اینگونه سازه ها در نشست ها و دوران های دینامیکی خواهد نمود.

اختلاف تراز، تیررابط، نشست شالوده ، دوران شالوده