استناد به علم قاضی در فقه امامیه از منظر امام خمینی (ره)

ازجمله ویژگی های قاضی در فقه اسلامی، دارا بودنقوه تعقل میباشد و از سوی دیگر، قوه تعقل، زمینه ایجاد علم برای انسان است و به کشف قضایای مجهول منجر میگردد و قاضی نیز می تواند با استفاده از قوه عقل خود به روند دادرسی و کشف جنبه های مجهول موضوع کمک کرده و مبادرت به صدور حکم نماید. اما این در حالی است که برخی از فقها علیرغم پذیرش ویژگی عاقل بودن برای قاضی، استناد به علم او را جایز نمی دانند و بعضی دیگر نیز با حجت دانستن علم قاضی به صورت مطلق، این علم را جزیی از ادله اثبات دعوی بیان کرده و برخی دیگر نیز در این باره میان حق االله و حق الناس قایل به تفصیل شده اند. این پژوهه که به روش توصیفی- تحلیلی تدوین گردیده است، به بررسی دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) در باب علم قاضی پرداخته و به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش اساسی است که علم قاضی از منظر امام خمینی(ره) چه جایگاهی دارد با نتایج حاصل از این پژوهه مشخص گردید که ایشان معتقد به حجیت علم قاضی به صورت مطلق می باشد اعم از اینکه موضوع، مربوط به حق االله یا حق الناس باشد و اینکه علم در زمان تصدی مقام قضا حاصل شود یا پیش از آن و نیز فرقی نمی کند که قاضی مجتهد مطلق باشد یا غیر مجتهد.

Keywords:

علم قاضی , حجیت , ادله اثبات دعوا , قضاوت , امام خمینی(ره)