مهدی فاضلی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور رشته حسابداری

بر اساس فصل چهارم از قانون بانکداری اسلامی (بدون ربا)، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، هر ساله نرخ های سود سپرده ها و تسهیلات بانکی را تعیین می کند. موضوع نحوه تاثیر نرخ های سود بانکی بر روی نرخ تورم و اشتغال، مورد مطالعه قرار گرفته است. داده های مورد استفاده در این تحقیق، از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مرکز آمار ایران برای یک دوره 12 ساله (1387-1376) جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده، بااستفاده از روش های آماری شامل آزمون (k-s)، ضریب همبستگی پیرسون و آزمونهای معنی داری((z، تجزیه و تحلیل و تفسیر شده است.نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که در سطح اطمینان 95 درصد ارتباط معنی داری بین نرخ های سود تسهیلات بانکی و نرخ اشتغال وجود ندارد. همچنین در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معنی دار بین نرخ سود تسهیلات مبادله ای و نرخ تورم تایید نشد ولیکن ارتباط معنی دار بین نرخ سود کل تسهیلات بانکی و نرخ تورم با ضریب همبستگی – 0/64 در سطح اطمینان 95 درصد تایید شده است.بر اساس نتایج این تحقیق، نرخ سود تسهیلات بانکی با نرخ تورم رابطه ای معکوس و نسبتا0 قوی دارد. به عبارت دیگر، برای کاهش تورم باید نرخ سود تسهیلات بانکی را افزایش داد. بنابراین تصور می شود که در ایران، تورم از نوع فشار تقاضا بوده و بیشتر ناشی از فزونی تقاضای کل نسبت به عرضه کل کالاها و خدمات می باشد.برای کنترل این نوع تورم باید با افزایش نرخ سود بانکی، سیاست های انقباضی پولی اجرا شود تا از یک سو تقاضا برای پول واعتبار کاهش یابد و از سوی دیگر انگیزه پس انداز تشویق و تقویت گردد.همچنین به نظر می رسد در ایران عوامل دیگری ( به جز نرخ سود تسهیلات بانکی) نظیر ریسک اقتصادی، حجم اعتبارات اعطایی، ثبات اقتصادی و سیاسی، تغییرات نرخ ارز و ... نقش مهمتری در تصمیمات سرمایه گذاری ( و ایجاد اشتغال) دارند.

نرخ سود تسهیلات بانکی، نرخ تورم، نرخ اشتغال، قانون عملیات بانکی بدون ربا، ضریب همبستگی پیرسون