سمیرا اخوان - گروه علوم ومهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
مریم مهرابی - گروه علوم ومهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر
کریم عباسپور - گروه مدلسازی، موسسه تحقیقات EAWAG

مدل SWAT در دهه های اخیر در بین محققین ایرانی بطور گسترده مورد استفاده و محبوبیت قرار گرفته است. هدف اصلی مطالعه حاضر عبارت است از (1 بررسی روند کاربرد مدل (2 SWAT دسته بندی کردن مطالعات انجام شده به گروه های مختلف (3ارزیابی داده های قابل دسترس به منظور کاربرد مدل در مقیاس منطقه ای و ملی. در این مطالعه 136 مقاله چاپ شده به فارسی و انگلیسی از کاربردهای مدل SWAT در ایران از سال 2004 تا ژانویه 2018 بررسی شده است. در این بررسی مقالات کنفرانسی و پایان نامه های که از مدل SWAT استفاده کردهاند، مورد مطالعه قرار نگرفته است.در حدود 48 درصد و 52 درصد از مقالات بررسی شده به ترتیب به فارسی و انگلیس چاپ شده اند. همچنین کاربرد این مدل از سال 2012 بطور چشمگیری افزایش یافته است. نتایج این بررسیها نشان میدهد که بیشتر مطالعات در حوضه های کرخه و مرزی غرب، در حدود 14 درصد از مطالعات در هر حوضه، انجام شده است. حوضهای سفید رود بزرگ و دریاچه ارومیه به ترتیب در رتبه دوم و سوم از نظر مطالعات انجام شده با استفاده از مدل SWAT قرار گرفته اند. در قسمتهای شرقی و جنوبی ایران هیچ مطالعه ای با استفاده از این مدل صورت نگرفته است. مهمترین کاربردهای مدل SWAT در ایران در زمینه های ارزیابی های هیدرولوژی (شبیه سازی رواناب و مولفه های منابع آب آبی و آب سبز)، اثرات تغییر اقلیم، اثرات تغییر کاربری اراضی، کیفیت آب ( نیترات، فسفر و رسوب)، آب زیرزمینی، عملکرد محصول و بهره وری آب، ورودی به دریاچه ها، ترکیب با سایر مدل، واسنجی و آنالیز حساسیت مدل و عدم قطعیت داده های ورودی میباشد. این بررسیها نشان میدهد که در ده ههای اخیر مدل SWAT در سطح ملی به عنوان یک مدل حوضهای بین رشته ای بین محققین ایرانی مورد پذیرش قرار گرفته است

مدل SWAT، ایران